Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 10 juli 2025


Dit is de lenigheid en de triomf van de schoonheid-grijpende ziel te midden van den hartstocht der opstandigheid.... En dìt, vooral dìt, de triomf van de lenige en vrije ziel die de schoonheid grijpt te midden van het vertwijfelen aan den zin en de rechtvaardigheid van het leven: In donkren hoek van levens tuin verschrompeld, Door 't eenig-welig onkruid overrompeld, O Hart, gelijk een rozeknop beklemd, En als een tulp in eigen bloed gedompeld!

Toch is zelfs bij Shelley de toon van opstandigheid van tijd tot tijd te sterk. De toon van de volmaakte persoonlijkheid is niet een van opstandigheid, maar van vrede. Het zal iets wonderbaarlijks zijn, de waarachtige persoonlijkheid der menschen, als wij haar te zien krijgen. Zij zal natuurlijk en eenvoudig opgroeien, als een bloem of een boom groeit. Zij zal met niets in tweedracht zijn.

Een opstandigheid tegen het vroegere geslacht, die we in ons eigen leven ook sterk gevoelden, maar die je verder niets gaf dan een schralen troost boven het gymnasiale leven uit, dat ik altijd ellendig ben blijven vinden en tot op den huldigen dag heb vervloekt, zooals die verschrikkelijke kerels, die zuivere philologen uit de school van Cobet ons hebben geplaagd.

Tot ie dan telkens weer opgepakt werd, en in de gevangenis voortwarde aan de bitterste medidaties over miskenning en onrecht, hem aangedaan door de kleinzielige, baatzuchtige wereld. Stormen van felle opstandigheid wisselden met stilten van filosofisch-geláten martelaarschap.

En achter de beide Kamers, zit, staat, ligt of kruipt, als ge wilt het Volk, het Nederlandsche Volk!" Tot het Volk zal hij zich richten, op de ellende van het Volk zal hij wijzen: hij zal opstandigheid prediken. In zijn tweeden bundel Ideën heeft hij zeer uitvoerig het werk van Le Play over Les Ouvriers Européens behandeld in verband met het welzijn van het Nederlandsche Volk.

Maar den Cyrano wenscht gij te aanschouwen, den man, die spottend en dichtend om zijn leven vecht; ge wenscht nu die heel vrije, die zeer koninklijke ziel te zien, die hare lenigheid en vrijheid nóóit verliest; die te midden van den strijd, van de diepste vertwijfeling, van de felste opstandigheid, blijft naar de schoonheid tasten èn: haar grijpt.... Maar laast ge dan nog immer, in die onvolprezen vertaling van Boutens, Omar Kayyam's Kwatrijnen niet? Scharten's opstel bracht mij ertoe, U nog niet? D

Maar in M. lééfde hetzelfde gevoel van opstandigheid als in Byron, Heine, Shelley e. a.: in zijn Ideën kwamen deze gevoelens daardoor eerst tot uitbarsting in een taal, gelijkwaardig aan die der groote romantici.

Het was de stem van den gemoeds-mensch, uitbrekend in opstandigheid tegen het juk van hoogmoedig kritisch intellektualisme, dat alle geheimen driest ontkende, stellend tegenover de matelooze zelfverheffing der rede, den lof der bescheiden aan God welgevallige onwetendheid.

Dat komt omdat men het bestaan der ziel enkel bewust wordt door zich los te maken van alle vreemde hartstochten, alle aangeleerde beschaving, alle uitwendige bezittingen, zoo goed als kwaad. Ik bood het hoofd aan alles met een soort hartnekkigheid van wil en veel ingeboren opstandigheid, tot ik volstrekt niets in de wereld overhad dan éen enkel ding.

De Millioenenstudiën verschenen in 1870 als feuilleton in het Dagblad Het Noorden. Daar de lezers er niets van begrepen werd het feuilleton gestaakt; in 1873 werd het werk eerst voltooid. Het vlijmend sarcasme, de bitterheid en de opstandigheid van Minnebrieven en Ideën is hier gelouterd tot den waren humor.

Woord Van De Dag

soepe

Anderen Op Zoek