United States or Greenland ? Vote for the TOP Country of the Week !
Hij bedroog zich niet; want het was de Heer van Aylva, die, in een donkerkleurig gewaad uitgedost, dat de waardigheid zijner houding nog beter deed uitkomen, naar hen toetrad. "Het doet mij leed, edele Ridders!" zeide hij: "dat de onwetendheid, waarin wij verkeerden, dat ons verblijf door u met een bezoek zou vereerd worden, oorzaak is geweest dat gij u eenigen tijd zult verveeld hebben."
Door de vrijzinnige staatsinrichting van 1814 waren de boeren geroepen om regeerders te worden, maar de Noorweegsche boerenstand was een in onwetendheid verzonken menigte; het was noodig, haar kennis bij te brengen, om haar in staat te stellen, werkelijk de taak op zich te nemen, die voorloopig nog slechts in naam de hare was. Zooveel hij kon, heeft Wergeland dit doel gediend.
En zoo zullen zij niet ophouden steeds maar naar de oorzaken dier oorzaken te vragen, totdat ge eindelijk maar hulp zoekt bij den wil Gods, dat wil zeggen de toevlucht der onwetendheid.
Het was geluidloos rondom, 't stil rumoer der harten alleen ging door. Na een stilte sprak hij: "Wij zijn na dien sterker geworden. Ook in ons land zijn wij den taaien strijd begonnen tegen de bourgeoisie, en tegen d' onwetendheid der arbeiders. Lang is de weg, aan 't einde is de bloemige zegedag, als 't socialisme als een tuin ontluikt.
De maan stond aan den hemel, en de nacht was dus niet zoo donker, als Sancho Panza gewenscht had. 't Zou hem liever geweest zijn, dat geen sterretje aan den hemel had geblonken, daar de donkerheid hem dan tot verontschuldiging voor zijne onwetendheid kon hebben gediend.
Lamme glimlachte op die rede, en Uilenspiegel vervolgde: Maar ik ben de eenige niet op de wereld, die uit onwetendheid zondigt, en meer dan één dwaze meester, die zijn overtollig vet op den zadel eens ezels ten toon spreidt, zou mij daar lessen in geven.
In overeenstemming hiermede noemde hij zich ook geen leeraar en liet hij zich, ook om zijne vrijheid niet aan banden te leggen, voor zijn onderwijs niet betalen, ook had hij in den eigenlijken zin van het woord geen leerlingen, maar iedereen, dien hij er geschikt toe achtte, overviel hij met zijne vragen en dwong hij tot de erkentenis van zijne onwetendheid.
Hij wordt toegelaten om het kunstwerk in oogenschouw te nemen en, als het werk schoon is, in zijn aanschouwing al het egoïsme dat hem leelijk maakt, te vergeten, hetzij het egoïsme van zijn onwetendheid, hetzij dat van zijn onvoldoende weten. Men ziet dit, geloof ik, bij het drama, nog niet genoeg in.
Zij zagen hoe de gunsten en het welzijn voor de Vlamingen niet waren; hoe twee millioen hunner werkende broeders van alle beschaving, van allen zedelijken voortgang verstoken en als tot de onwetendheid veroordeeld bleven: zij zagen hoe het ongeloof, de echtbreuk, de spotternij, de arglistigheid en de zelfmoord in duizenden boeken aan hunne landgenooten als deugden werden voorgepredikt; in hun oor klonk de lastertaal van den vreemde, en de hoon, het voorgeslacht aangedaan, doorvlijmde hunne harten.
Hij bezag zijn uurwerk en zeide: "Nog eenige minuten en ik zal het u toonen. Ziet gij, mijnheer, men kan van den werkman al maken wat men wil. Daartoe behoeft natuurlijk eenig geduld; want men moet allereerst de onwetendheid overwinnen, die, zoolang zij bestaat, een volstrekte hinderpaal is tot alle zedelijke verbetering der arbeidende klassen." Een oogenblik daarna begon er eene klok te luiden.
Woord Van De Dag