United States or Spain ? Vote for the TOP Country of the Week !


Mij dunkt dat er weinig kans is, om hetzij hier, hetzij elders, in eenige plaats van ons vaderland, ja in de geheele wereld, waar wij weten dat menschengeslachten geleefd hebben, den voet te zetten, zonder de kans te hebben dat een ernstig »~memento mori~" ons op de eene of andere wijze voor den geest komt. Wij moeten ons dus aan dat denkbeeld maar zoogoed mogelijk zien te gewennen.

Zij weten het wel, maar zij moeten het zien, om er zich van te doordringen. Het zou echter nog veel plechtiger zijn, indien allen doordrongen waren of konden wezen van dit gevoel; indien allen even zeer belang stelden in den overledene, even zeer deel namen in zijn dood; ja, indien maar allen, ook de achtersten, het Memento Mori zien konden dat vooruitgedragen wordt.

Memento mori! riep ik nogmaals, zoo hard als mijne stem dit toeliet; doch de heeren schenen zich weinig aan deze aanmaning te storen, want zij lachten voort; plaatsten mij tusschen twee hunner soldaten, en brachten mij in eene tent, welke op het prachtigst met tapijten was behangen en door sierlijke lampen verlicht werd.

De kleding verschilde ook in kleur en het wapen dat op de borst van Adolf gewrocht stond, was drie maagden met gulden haar op een rood veld. Boven het schild las men deze kenspreuk: Pulchrum pro patria mori. Kort na hem volgden de vrouwen, zo prachtig dat de ogen op het goud en zilver harer kleding schemerden en verdwaalden.

Ook indien de woorden van Jeanne slechts bedoeld zijn geweest als »memento mori« voor den krijgsman in die bange dagen van moord en slachting, dan nog staat deze vermaning van het jonge meisje door haar waardigheid en bezadigdheid reeds op één lijn met zoovele van hare voortreffelijke antwoorden uit het latere proces.

Eenige Spaansche woorden kennende, kwam ik gelukkig door de voorposten; de roepende schildwachten lieten den armen bedelmonnik gereedelijk door, en maakten het teeken des kruises; doch, weinige schreden verder gekomen, stuitte ik op eene patrouille, die de ronde deed. Ik werd aangegrepen en naar het wachtwoord gevraagd. Niet wetende wat te antwoorden, zeide ik zeer gevat: Memento mori!

De alles-beheerschende godsdienstige gedachte zette haar aanstonds om in moraal, herleidde haar tot memento mori, maar maakte gaarne gebruik van al de huiveringwekkende suggestie, die het spectrale karakter der voorstelling meebracht. Rondom den Doodendans groepeeren zich de verwante voorstellingen van het sterven, die tot verschrikking en vermaning dienen moesten.

L'epistre au dieu d'amours, II p. 14. Quinze joyes de mariage, p. 222. Oeuvres poétiques, I p. 237, no. 26. Geen tijd heeft de doodsgedachte met zooveel nadruk voortdurend aan allen opgedrongen als de vijftiende eeuw. Zonder ophouden klinkt door het leven de roep van het memento mori.

De rest kon slechts worden aangevuld, door de vrouw te beschouwen in de verschillende staten van haar vrouwenleven zelf: als maagd, geliefde, bruid, jonggetrouwde, zwangere. En zoo is het ook hier weer de klacht om verdwenen of nooit genoten vreugde en schoonheid, die den toon van het memento mori schriller doet klinken.

De klok had echter heden niet noodig haar droef "memento mori" te doen klinken, want reeds voordat ze haar stem verhief, was er veel volk op de been. Geen wonder, er zal wat bijzonders te zien en te hooren zijn. Ginder, buiten de zoogenaamde Zijperpoort, trekt de zwarte stoet langzaam voorwaarts, en de zware lindenlaan in, op wier helft het groote kerkhofhek reeds geopend staat.