United States or Iceland ? Vote for the TOP Country of the Week !


Evenals Caesar in talrijke middeleeuwse verzen van zijn graf uit spreekt en er de mensheid aan herinnert dat hij zich nu met een klein plekje aarde moet vergenoegen en een steen, hij, voor wie de gehele wereld in zijn leven niet groot genoeg was, zo vlocht de monniksgeest episoden in de Alexander-gedichten in, die aan de parabelen van de Talmud en het Oosten waren ontleend en die als »memento mori" waarschuwende woorden tot de veroveraar der wereld moesten spreken.

Zij weten het wel, maar zij moeten het zien, om er zich van te doordringen. Het zou echter nog veel plechtiger zijn, indien allen doordrongen waren of konden wezen van dit gevoel; indien allen even zeer belang stelden in den overledene, even zeer deel namen in zijn dood; ja, indien maar allen, ook de achtersten, het Memento Mori zien konden dat vooruitgedragen wordt.

Dat koor is een ruïne gebleven, waarvan de overblijfselen nog te zien zijn, midden tusschen de woningen van het dorp, door een ijzeren hek afgesloten, terwijl een poort met "Memento mori" den grafkelder van het aanzienlijk geslacht aanwijst.

Ook indien de woorden van Jeanne slechts bedoeld zijn geweest als »memento mori« voor den krijgsman in die bange dagen van moord en slachting, dan nog staat deze vermaning van het jonge meisje door haar waardigheid en bezadigdheid reeds op één lijn met zoovele van hare voortreffelijke antwoorden uit het latere proces.

Geen vrolijke meisjes huppelen hier in bonten opschik rond, maar monniken in zwarte kleederen kruisen door het gebergte, om verdoolde reizigers op te sporen. In plaats van een "reis gelukkig", dat men u beneden toeroept, als men u den weg langs den bloeijenden wijnberg aanwijst, heet het hier "memento mori" daar men u op harde ongebaande rotspaden wijst.

L'epistre au dieu d'amours, II p. 14. Quinze joyes de mariage, p. 222. Oeuvres poétiques, I p. 237, no. 26. Geen tijd heeft de doodsgedachte met zooveel nadruk voortdurend aan allen opgedrongen als de vijftiende eeuw. Zonder ophouden klinkt door het leven de roep van het memento mori.

Maar dan laat hij volgen, wat wij kennen als het volkssprookje van het doodshemdje: het gestorven kindje, dat zijn moeder komt vragen om niet langer te schreien, opdat zijn doodshemdje kan drogen. En het is opeens een veel inniger geluid dan het in duizend tonen gezongen memento mori.

Mij dunkt dat er weinig kans is, om hetzij hier, hetzij elders, in eenige plaats van ons vaderland, ja in de geheele wereld, waar wij weten dat menschengeslachten geleefd hebben, den voet te zetten, zonder de kans te hebben dat een ernstig »~memento mori~" ons op de eene of andere wijze voor den geest komt. Wij moeten ons dus aan dat denkbeeld maar zoogoed mogelijk zien te gewennen.

Eenige Spaansche woorden kennende, kwam ik gelukkig door de voorposten; de roepende schildwachten lieten den armen bedelmonnik gereedelijk door, en maakten het teeken des kruises; doch, weinige schreden verder gekomen, stuitte ik op eene patrouille, die de ronde deed. Ik werd aangegrepen en naar het wachtwoord gevraagd. Niet wetende wat te antwoorden, zeide ik zeer gevat: Memento mori!

De rest kon slechts worden aangevuld, door de vrouw te beschouwen in de verschillende staten van haar vrouwenleven zelf: als maagd, geliefde, bruid, jonggetrouwde, zwangere. En zoo is het ook hier weer de klacht om verdwenen of nooit genoten vreugde en schoonheid, die den toon van het memento mori schriller doet klinken.