Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 17 juli 2025
Maar hij werd niet gevolgd door al de Socialisten in Nederland; de groep van hen, die men de parlementairen noemde, dewelke Domela Nieuwenhuis betitelde met de benaming van heerenclubje, en die vooraan bevatte Van der Goes, Troelstra en Van Kol, bleef op politiek gebied zich bewegen en richtte daartoe een afzonderlijke vereeniging op, de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij, minder hard van aanzien en meer ontvankelijk voor al de plooien en zelfs voor al de beloften van het nieuwerwetsche politieke leven.
Zoo verklaart Domela Nieuwenhuis, die dan vervolgt: »Elke daad van opstand bewijst dat de slaaf van den arbeid gevoel van zijn persoonlijke waardigheid krijgt en een verlangen naar onafhankelijkheid, en ofschoon hij geen kans loopt zich van de boeien los te maken, die hem kwellen, begint hij aan deze te trekken, te schudden, en dat is het teeken van den vooruitgang."
Om die reden is het, dat zij de vereeniging van allen, die den wijdschen naam van Vrijzinnigen droegen, zich ten doel hadden gesteld, hoe verkleurd en ontaard hun Liberalisme ook mocht wezen: Radicalen, Unionisten, Oud-liberalen, allen bevonden zich momenteel voor den strijd vereenigd en zij voedden de geheime hoop, dat in geval van groot gevaar, de S. D. A. P., die de revolutionaire Socialisten van Domela Nieuwenhuis achter zich latende, van verlangen brandde weer op het politieke erf op te treden, hun onder meer of minder doorzichtigen sluier een werkdadige welwillendheid zouden aanbrengen.
In den tijd van den Sociaal-democratischen Bond werden deze talrijke propagandisten, zooals Vliegen, Schaper en Van der Zwaag, niet betaald voor het werk, dat zij verrichtten. Zoo wilde het Domela Nieuwenhuis, die het belachelijk had gevonden, om een belooning uit de kas der partij te ontvangen voor een taak, waartoe allen, die het kunnen, zich moeten beschikbaar stellen.
Terwijl Troelstra en de gematigden langzamerhand iets van den onveranderden klassestrijd verzachtten en de strenge leer van Karel Marx veranderden in een hervormingsgezindheid naar omstandigheden, begaf zich Domela Nieuwenhuis geheel vervuld met het verlangen om de volksgunst te behouden en ongerust als alle menschen, die op het uiterste hunner gedachten gekomen zijn, meer en meer op de helling, die tot het meer of minder anarchistische geweld leidt.
De nieuwe vereeniging was er slechts in geslaagd eenige afzonderlijke personen aan de oude vereeniging te ontnemen en zij streed zonder ophouden in hare propaganda tegen de anathema's van de partijgenooten van Domela Nieuwenhuis, die haar voortdurend zonder genade slag leverden en hare vergaderingen, zoo noodig met geweld, verhinderden.
II. De Sociaal-Democratische Arbeiderspartij. Domela Nieuwenhuis had altijd met leede oogen gezien, dat er in de partij ook burgers werden opgenomen. Hij wist heel goed, dat het tengevolge van het genoten onderwijs en van den meerderen vrijen tijd voor den burger honderd maal gemakkelijker is zijn weg te vinden in de beweging, dan voor den bekwaamsten werkman.
Nog andere wetenswaardige berigten omtrent dit tijdvak en de latere geschiedenis van de Lutherschen in Friesland en te Leeuwarden komen voor in de Bijdragen tot de geschiedenis der Evang.-Luthersche Kerk in de Nederl. verzam. door J. C. Schultz Jacobi en F. J. Domela Nieuwenhuis, Utr. 1844, 5e stuk, bl. 166.
Zonder van talrijke Socialisten-anarchisten te spreken, die afzonderlijk stonden en beinvloed werden door Domela Nieuwenhuis, hebben hare beginselen hun prestige bewaard bij de syndicalisten, die zich hebben verbonden in het Nationaal Arbeids-Secretariaat. Wij haasten ons om te zeggen, dat dit Nationaal Arbeidssecretariaat hetzelfde is als de »Confédération génerale du travail« in Frankrijk.
Onvermoeid doorkruiste Domela Nieuwenhuis, die als predikant van de Luthersche kerk afgetreden was, het land en richtte tallooze vereenigingen op, waar hij met een kalme, sympathieke stem de revolutionaire leer voordroeg, die hij een godsdienstigen tint gaf en met bijbelsche spreuken opluisterde.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek