Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 21 mei 2025
Wezenlijk heeft overal gegolden: partijen geven zich aan elkander, predikant of schepenen scheppen niet het huwelijk. Omtrent die burgerlijke formulieren nog een woord. De hervormde kerk achtte het onbetamelijk, dat sommige secretarissen ten stadhuize het formulier voorlazen 't zij uit de liturgie der hervormden, 't zij uit die der lutherschen.
De Protestantsche Kerk, alwaar men den dienst in het Hollandsch en Fransch doet, heeft een kleine spitse tooren met een uurwerk; de Lutherschen hebben ook hunne Kerk; en de Joden bezitten twee Synagogen, eene Portugeesche en eene Hoogduitsche. 'Er is in de Stad een groot Hospitaal voor de bezetting, en ongelukkig is het nooit ledig.
Behalve de Calvinisten trof men er echter ook vele Lutherschen en Wederdoopers aan. De aanzienlijke Nederlandsche heeren verkeerden tegenover deze steeds verder rondom zich grijpende godsdienstige beweging in eene uiterst moeilijke houding: zij konden zich evenmin daarbij aansluiten als haar tegenwerken.
De soldaten van Bourbon, voor het grootste deel Duitschers en Lutherschen, gedroegen zich als echte barbaren; zonder eenigen eerbied voor de heerlijke kunstwerken, beschadigden zij de prachtige galerij met hunne pieken en hellebaarden, en legden vuur aan in de loges, in de Stanze!
Ook dienen wij oog te hebben voor het verschil tusschen de onderscheidene protestantsche groepen, lutherschen, anabaptisten, zwitsersche gereformeerden, nederlandsche sacramentisten, calvinisten maar op één gewichtig punt stemmen zij allen overeen: zij breken met den ongehuwden als verheven boven den gehuwden staat en dus ook met het priestercoelibaat.
Het is dan ook licht te begrijpen, dat men soms niet wist wat men aan hem had; dat hij bij de Roomsche geestelijken gold voor een aanstichter der Reformatie, en bij de Lutherschen als een hevig anti-Lutheraan; dat een man als von Hutten hem verweet, dat hij zich uit vrees en halfslachtigheid meer en meer aansloot bij de pauselijke partij, terwijl hij zich toch vroeger zoo kras over den paus, de geestelijken en de misbruiken der kerk had uitgelaten.
Uit de Akademische akten medegedeeld door D^o. LORGION, de Hervormde Kerk, 118. Intusschen hielden de Lutherschen toenmaals reeds in stilte vergaderingen zoowel te Leeuwarden als te Harlingen, welke oogluikend werden toegelaten.
Zij werd daartoe inzonderheid bewogen, omdat de Lutherschen, na in dat jaar van de Staten te vergeefs verlof gevraagd te hebben, om te Leeuwarden eene kerk te bouwen, een predikant uit Amsterdam hadden ontvangen, die zoowel hier als te Harlingen al te openbaar predikte.
Gedeputeerden, gelijk ook de Magistraat, waren eerst wel genegen tot toegevendheid; doch toen de Lutherschen in het houden van hunne bijeenkomsten in eene vaste vergaderplaats hoe langer hoe vrijer werden, drongen de klagten en beschuldigingen van den Hervormden Kerkeraad zóó sterk, dat de Overheid zich in 1671 verpligt zag het bevel te geven, dat de predikant binnen drie dagen moest vertrekken en dat de vergaderingen belet of verstrooid zouden worden.
Te Sneek, Franeker, Dokkum, Makkum, Dragten, Joure, het Bildt en elders bevonden zich later nog een grooter of kleiner getal Lutherschen. De geest van broederlijke eensgezindheid tusschen de Protestantsche kerkgenootschappen in deze provincie heeft thans gelukkig eene onderlinge toenadering bevorderd, welke de aanleiding tot vroegere afzondering grootendeels heeft doen verdwijnen.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek