Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 15 juni 2025
De heeren hadden wat quadrille gespeeld, wat muziek verbroddeld, en daarna, als jonggasten die zij waren, zeer opgewonden gekwaakt over koloniale politiek: over wat er edels en dols is in het hollen der radicalen, over wat er verstandigs en hatelijks is in het vastklampen der behoudsmannen: over Nederland's roeping en Indië's bestemming over allerlei mogelijke en onmogelijke toekomst-dingen.
Het had er zulk een onweder doen losbarsten, dat de banden, die de verschillende elementen verbonden, verbroken waren en dat de meest-geavanceerden zich hadden teruggetrokken achter de leden van het bestuur aan, om met de Radicalen de partij der Vrijzinnig-democraten te vormen. De »Liberale Unie« had zich zoo goed of kwaad als het ging gereformeerd, maar de verdeeldheid was niet verdwenen.
Het is hun program, dat tot grondslag gediend heeft van hunne regeeringsdaden en gelijk er in elk liberaal een godsdienstig drijven is, zoo is zij het ook, die den juisten toon aangeeft van het anticlericalisme voor de linkerzijde, gelijkend op de Fransche radicalen, die het clericale spook vertoonen om zich uit moeilijke omstandigheden te redden.
Het bestond uit de progressisten van de »Liberale Unie", die democratische maatregelen vroegen; de Unionisten in de richting van de Sociaal-democraten, voorafgegaan door de rumoerige groep, weinig in aantal, van Radicalen, en achter haar lieten zij de achterblijvers, de »oud-liberalen", die trachtten naar vergeving voor hunne vadsigheid op sociaal gebied door hun vuur tegen het clericalisme.
De verschillende tinten van het Liberalisme bezaten er wel de meerderheid, maar om te regeeren was hun de hulp van de Radicalen absoluut onmisbaar en zij hadden daarenboven in bizondere omstandigheden rekening te houden met de Socialisten, die na een afwezigheid van zes jaren talrijker op het tooneel van de Tweede Kamer verschenen en er een rol verstonden te spelen.
Om minister Van Houten te vervangen, had men een talentvol man noodig, die de zegevierende liberale partij verpersoonlijkte en die haar in haar eigen ministerie kon vertegenwoordigen, vooruitstrevend genoeg om te worden ondersteund door de Liberale Unie en die de Radicalen niet te zeer afschrikte, en die genoeg gehecht was aan de oude leer om niet afkeerig te zijn van de gunst van Oud-liberalen.
Op zichzelf was de mislukking voor ons niet pijnlijk, maar wel de zekerheid, dat belijders van het Evangelie met de mannen van de Revolutie gemeene zaak hadden gemaakt.« De liberale concentratie was overwinnares. De meerderheid bestond uit 12 Oud-liberalen, 34 Unie-liberalen, 6 Radicalen, waarbij men 1 Christelijk-historische en 3 Sociaal-democraten moet voegen.
Bij het begin van 1898 vatte hij ze te samen in het encyclopedische werk over »Nederland". Met welk een onstuimigheid keerde hij zich toen niet tegen de revisionisten, die »het schoone socialistische strijdros slechts op bizonder-plechtige gelegenheden uit den stal haalden en het overige van den tijd er lieten staan, om het woord te laten aan het program van actie, waarmede zich ook de radicalen gerust kunnen vereenigen."
De actie van de radicale leiders was misschien niet vreemd aan het ontstaan van het conflict en zeker niet aan de scheiding. Ternauwernood hadden het bestuur en zijne volgelingen gebroken met de Liberale Unie of zij vereenigden zich met het overschot van den radicalen Bond om een nieuwe partij te vormen, onder den naam van Vrijzinnig-democratischen Bond.
Om die reden is het, dat zij de vereeniging van allen, die den wijdschen naam van Vrijzinnigen droegen, zich ten doel hadden gesteld, hoe verkleurd en ontaard hun Liberalisme ook mocht wezen: Radicalen, Unionisten, Oud-liberalen, allen bevonden zich momenteel voor den strijd vereenigd en zij voedden de geheime hoop, dat in geval van groot gevaar, de S. D. A. P., die de revolutionaire Socialisten van Domela Nieuwenhuis achter zich latende, van verlangen brandde weer op het politieke erf op te treden, hun onder meer of minder doorzichtigen sluier een werkdadige welwillendheid zouden aanbrengen.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek