Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 21 juli 2025
Voor iederen ernstigen lezer van Nietzsche is het, ondanks zijne onbewust elkander tegensprekende gezegden en zijne met opzet gebruikte paradoxen, toch zeer duidelijk wat een zijner biografen zegt: dat de grondgedachte waarop Nietzsche zijne stellingen heeft gebouwd: dat ieder persoonlijk met geheel de kracht van zijn lichaam en geest, met inspanning van al zijne gaven en vermogens, moet streven naar veredeling, en daarnaar, éenmaal het hoogste punt der menschelijke volmaking te bereiken, dat die gedachte niet alleen het individu, maar het geheele menschdom ten goede zal komen en dat zij dus geen zelfzuchtig maar wel degelijk een altruïstisch doel beoogt.
Dit eene en naar mijn weten heeft geen der nieuwere biografen van Rousseau het duidelijk en klaar gezegd dat zij is geweest van een verregaande lafheid, die men, gelijk de meeste menschelijke daden, uit de omstandigheden verklaren en in zekere mate verontschuldigen kan, maar die de waarheid verbiedt te verbloemen. Zijn omgang met de grooten had hem niet tot zegen gereikt!
Dit kon natuurlijk alleen zoo zijn doordat Thérèse niet inging tegen zijn waan, maar met hem meepraatte; de biografen maken haar daarvan een verwijt, zij beschuldigen haar van Rousseau in zijn valsche voorstellingen gestijfd te hebben. Maar hoe zou zijn leven geweest zijn, zoo zij onophoudelijk tegen die voorstellingen ware ingegaan?
Sommige biografen van Jeanne, waaronder enkele van de meest geestdriftigen, trachten toch nog een woord van verdediging te spreken voor de politiek van den koning, en beroepen zich daarbij op het eindresultaat van den oorlog, dat voor de Franschen toch gunstig is geweest. Zij beoordeelen de bekwaamheden van den metselaar naar den muur. Maar ik kan daarin onmogelijk met hen medegaan.
Geen enkele van de groote biografen van Jeanne is er in geslaagd of heeft zelfs een ernstige poging gewaagd het optreden van de illustre Sorbonne in deze zaak goed te praten of te verdedigen. Integendeel de meesten raken in vuur en uiten hun heilige verontwaardiging in een heftig en welsprekend: »J'accuse«!
Slechts een Nederlander kon het doen zooals zij het deden, en, deinsden zij niet terug voor het moeielijke van hun taak, in al de landen waar men met ingenomenheid een nieuw licht over de levens en werken dier coryphaeën der kunst zag opgaan, daar worden nu mede de namen hunner talentvolle biografen met dankbaarheid en eere vermeld.
Holst: Het is vermakelijk om te lezen hoe de meeste biografen er Thérèse een ontzettende grief van maken, dat zij het wonen op die eenzame kasteelen eerst in Engeland, later in Frankrijk met een zenuwzieken man en een bediendenstoet om zich heen waartegen zij zich niet opgewassen voelde alleronaangenaamst vond en hunkerde om er vandaan te komen.
Maar wilt ge liever blijven waar ge zijt, doe het dan zonder gewetensbezwaar, en ik zal altijd mijn best doen om u een goed en gemakkelijk leven te bezorgen." Het was lief en verstandig gezegd. Voor een der nieuwste biografen van Rousseau, E. Faguet, volgt uit dezen brief dat hij graag van Thérèse af wou. Ik lees er geheel iets anders in.
De critici en biografen zeggen dat hij warrelig was en wankel, onzeker van gemoed; dat de walm van zijn hartstochtelijkheid hem belette om klaar te zien in zijn eigen gedachten; dat hij het levensbegeeren dat in hem kookte en raasde nooit gepuurd heeft tot klaar-omlijnden wil. Dit alles kan waar zijn: het is waar dat hij een vat was van tegenstrijdigheden.
Maar wij hooren daarin iets anders en ten opzichte van een verklaring als deze staan wij weer op een ander standpunt als de Fransche biografen van Jeanne, die allen, ook al zijn er onder hen vrijdenkers, zooals Anatole France, leven in een Katholiek land en opgevoed zijn met Katholieke begrippen.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek