Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 20 mei 2025
Het wordt den beschouwer niet duidelijk, w
Het is de blik van den liefdevollen beschouwer, die ziet, hoe dwaas de menschen zijn, maar hun toch zijn belangstelling niet onthoudt. Zóó is de wereld, vindt hij, en zóó is het leven, en dat alles is interessant als de boomen, als de vogels, als de zee. Het zijn beelden uit de enge maatschappij van kleine kustplaatsen.
Hij merkte dat zijn leermeesters volstrekt niet weergaven de kleuren van de voorwerpen die zij nabeeldden, doch door oordeelkundig gebruik van contrasteerende kleuren en belichtingen naar bevrediging van het oog instinctief streefden: dat dus het oog van den beschouwer eigenlijk andere kleuren waarneemt dan, objectief bekeken, op 't doek aanwezig zijn; dat het oog de kleuren ten slotte zelf maakt.
Om eens eene ongepaste vergelijking te maken: het is, alsof het hoofd, waarin al die wonderlijke zaken van gemoed en karakter worden opgemerkt, aan den beschouwer wordt gepresenteerd op een schotel van blanke reinheid. In zuiveren, afgeronden vorm teekent het zich daartegen af. Linten, strikken, koralen of andere sieraden misleiden de aandacht niet. Zelfs geen haardos.
Toen wij, na een half uur klimmens, den top der rots hadden bereikt, strekte zich voor onze blikken een dier onmetelijke panorama's uit, waarbij de details zich in de massa verliezen, en die eene eigenaardige kalmte en rust ademen, welke zich als van zelve aan den beschouwer mededeelt.
Wat een schilder moet men wezen, om zoo, spelend weg, in een portretstukje een aardigheidje te vertellen, en het dan zoo te doen, dat de beschouwer heelemaal de klus kwijt raakt. De Anatomische les heeft hiervan ook wel een tikje weg, zooals we zullen zien.
Een oppervlakkig beschouwer zou licht in den waan komen, dat in het Amsterdamsche nogal het een en ander land- en stad-Friesch zat; doch wie nauwkeuriger toeziet, zal in sommige gelijkheden niets anders dan toenaderingen tot de eerste algemeene taal vinden.
Het onderwerp is maar onderwerp. Natuurlijk geeft het den beschouwer reden tot tevredenheid, als hij met het onderwerp niet in de war zit, als hij alles een naam kan geven en van alles de gedaante en den vorm herkent. Maar van meer belang is het, dat hij zich rekenschap geeft van datgene, wat niet het onderwerp, maar wat de kunstenaar laat zien.
In deze fout vervalt de beschouwer, wanneer hij er zich geen rekenschap van geeft, dat reeds de stand der overlevering hem tegenover kunst en litteratuur in zeer verschillende positie plaatst. De litteratuur der late Middeleeuwen is ons, behoudens bijzondere uitzonderingen, vrijwel volledig bekend.
Het licht van den reeds scheidenden dag, dat zoo spaarzaam mogelijk in de kamer dringt, is medelijdend genoeg om voor den oppervlakkigen beschouwer de versletenheid en verschoten tinten van een en ander te verbergen, en als een flauw zonnestraaltje zich, bij vergissing, nu en dan nog even vertoont, lacht het, als droevig, over den schijn, die hier zoo akelig werkelijkheid wordt.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek