United States or Lebanon ? Vote for the TOP Country of the Week !


Die wijsbegeerte stond tegenover die der Cynici, bloeide omstreeks eene eeuw in en buiten Griekenland en werd door die der Epicuristen verdrongen. Zij versmaadde alle bespiegeling en bepaalde zich tot het tastbare en zinnelijke, zoodat zij tevens tot atheïsme verviel.

Het atheïsme, pantheïsme en pessimisme, de verachting van het individueel bestaan, de zoogenoemde onafhankelijke moraal, de opvatting der wereld als een ijdel schijnbeeld: al deze en dergelijke denkbeelden, welke de moderne philosofie ons als splinternieuwe waarheden wil aanpreeken, men vindt ze reeds in de wijsgeerige geschriften onder den algemeenen naam van Oepanishads aangeduid, waarvan men er ongeveer twee-honderd-vijftig kent, die uit zeer verschillende tijdperken afkomstig zijn.

De zoogenoemd voorname onverschilligheid, het praktisch atheïsme onzer moderne westersche maatschappij vindt in Rusland nog zeer weinig aanhangers; het zou daar door verreweg de meesten niet eenmaal worden verstaan.

Op een vroeger ziekbed, aan den rand van het graf gekomen, had hij niet genoeg aan zijn ongeloof gehad; en hij heeft dat later ook openlijk erkend. »Ik heb wel kunnen leven in theoretisch atheïsmezoo sprak hij; »maar ik heb er niet mee kunnen stervenEen jong meisje van 15, 16 jaar ligt aan de tering; haar vader was een atheïst, hare moeder een christin.

Zelfs de klassestrijd is, om zoo te zeggen slechts een toevoegsel, de doortrekking van het antagonisme der verschillende begrippen van het menschelijke leven en van de bestemming der wereld gaat verder en dieper. Zij is de logische gevolgtrekking van de moderne opvatting en streeft in het kort naar de verwezenlijking in de praktijk voor den staat van het theoretisch atheisme.

Want ik, as Racier zijnde, dacht: die geestelijke het zich bepaald 'n deurtje vergist ... Ja, die valsche naam pseudeniem! was me ommers gladweg ontschote .... Maar toe hebbe me same as verstandige mensche ordentelijk gepraat, en hij heeft mijn niet voor de roomsche relizie, en ik hèm niet voor 't atheïsme bekeerd.

In latere donkere dagen, toen mijn verdwaasde hart omdoolde in de afgronden van 't atheïsme, is de gedachte van de liefde mijner moeder één der eerste lichtstralen geweest, waarbij ik uit die duisternis geraakte. »Neen," zoo dacht ik, »die moederliefde is geen gevolg van de verbinding van atomen en moleculen; waar zulke moederliefde is daar moet de Eeuwige Geest zijn, die Eeuwige Liefde is; deze is noodig om iets dergelijks als de moederliefde uit te denken en te scheppen!"

Men behoeft er zich dus niet over te verwonderen dat het de overtuiging uitspreekt, dat de Staat ten nauwste met de Kerk verbonden, op zijn eigen terrein volgens zijn eigen oordeel de waarheid heeft toe te passen, die de Kerk belijdt, en allen valschen godsdienst en alle atheisme moet bannen; dat de School wederom confessioneel moet worden en hervormd.

Hij is een origineel zonder de minste opvoeding, een van die nieuwe wilden zooals men er tegenwoordig velen ziet, gij begrijpt me, die vrijdenkers, die zich met woede werpen op het atheïsme, het materialisme, de ontkenning van alles!

Straks ging het scherm weer op en zou hij in de comédie humaine z'n sterreloop voortzetten ... Want hij was immers de verhevendste kunstenaar, de universeelste geleerde, de messias van het atheïsme, de edelste mensch naar karakter en afkomst. Nu zou hij daden verrichten, die over heel de wereld den naam van Racier beroemd zouden maken; en lukte 't niet in het goede ... dan maar in het kwaad!