United States or Fiji ? Vote for the TOP Country of the Week !


Αγύρτες πρωτοφανέρωτοι στον κόσμο, που με τέχνη ψιλοδούλευτη τον κοπάνιζαν, τον άλεθαν, και τον κοσκίνιζαν τον αέρα! Η επιστήμη της αγυρτείας ποτές δε φούντωσε με τόση δύναμη στην οικουμένη, κ' ίσως μήτε θα ξαναβλαστήση. Φαίνεται σα να στέριωναν τα θεμέλια, σα νάχτιζαν τα Πελασγικά τα τειχίσματα της Ρωμαίικης μωρολογιάς οι Τιτάνες εκείνοι της σοφιστείας.

Ας έρθουμε τώρα στην ιστορία που και τόσα της χρωστούμε, αφού κι από τα όσα γνωρίζουμε πολύ λιγώτερα θα ξέραμε δίχως τα ιστορικά εκείνα έργαευτύχημα που βάσταξε ως τα τέλη της ρωμαίικης αυτοκρατορίας, με όχι και τόσα χάσματα όσα μπορούσε άνθρωπος να προσμένη.

Πως είχε ο Θεοδόσιος και μερικά καλά, το βλέπουμε από την πολιτική του για την εθνική γλώσσα. Αδιάφορο αν πήρε από την Ευδοκία την ιδέα ή από την Πουλχερία ή από την ασταμάτιστη ορμή της ρωμαίικης φυλής. Σώνει που στα 439 έβγαλε ο Θεοδόσιος νόμο που έδινε την άδεια να γράφη όποιος θέλει τη διαθήκη του στη γλώσσα του τόπου.

Ύστερ' απ' αυτή τη μικρή Εισαγωγή, ας ξετάσουμε κάπως πιο συστηματικά, σύντομα όμως πάντα, την ιστορία και τα συστατικά της ρωμαίικης τέχνης, από τον πρώτον ως τον έχτον αιώνα. Η σωματική η γύμνια των προσώπων, ταστάχια που θερίζουνται καθώς και τα σταφύλια που τρυγιούνται περίγυρα, όλα παρμένα από την παλιά την τέχνη που ζούσε ακόμα, καθώς ζούσε κ' η παλιά η θρησκεία.

Το έθνος ζούσε πάντα, και τόδειξε όταν αναγκάστηκε ο Αρκάδιος να νομοθετήση να γράφεται κάθε δικαστική απόφαση στη γλώσσα του· τόδειξε τότες που δεν πέρασε του Γαϊνά το θέλημα με τους Αρειανούς· και τέλος όταν ξέσπασε η οργή του κ' έπεσε αστροπελέκι απάνω στους Γότθους. Μα κι άλλα πολύ μεγαλήτερα και πιο δοξασμένα σημάδια της Ρωμαίικης της ζωής και δυναμωσύνης θα δούμε στακόλουθο το κεφάλαιο.

Ένα ως τόσο καλό μας κάμνει ο ψαλιδόγλωσσος ο αβοκάτος, κι αυτό χωρίς να το θέλη· που με τα λόγια του μας ξηγάει το &κλειδί& της ρωμαίικης της πολιτικής. Ποιος να πρωτοκλέψη, δηλαδή ποιος να πρωτοζήση δίχως δουλειά, — να το κλειδί. Όλα τάλλα είναι παραμύθια. Παραμύθια είναι κι όσα του αποκρίνεται ο πλαγινός του ο πατριώτης, που τυχαίνει, θαρρώ, να είναι σαν τιμιώτερος, αν κι αυτός ακαμάτης.

Γιατί μαθές οι Τουρκοπούλες να τραγουδούνε μεγαλόφωνα σαν ταηδόνια, κ' οι δικές μας χαμηλά χαμηλά και συμμαζεμένα σαν τις τρουξαλλίδες; Θαρρώ πως το μάντεψες, και πως με πίκρα μου το ξηγάς, πως της ρωμαίικης της ψυχής η χαρά προβάλλει στον κόσμο με προφύλαξη και με πάτημα μετρημένο, μην τύχη και την αρπάξη, και την πνίξη κανένας.

Είνε, λέει, το «επιχειρηματικό» της Ρωμαίικης της φυλής και τους σκουντάει, τους ρίχνει όξω κι όξω, ως τον άγιο Φραγκίσκο τους φέρνει, ως την Πολυννησία τους ξεβράζει, σε κάθε ακρογιάλι σαν ψόφιες ακρίδες τους στρώνει, άλλους λουκούμια να πουλούν, άλλους φορτιά να σηκώνουν, άλλους άλλα βάσανα να τραβάνε, και τέλος να ρουφιούνται από το παντοδύναμο ταγγλοσαξονικό το θεριό και να χάνουνται.