United States or British Virgin Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !
Lumipat siyá sa Universidad de Sto. Tomás, upá~g magáral n~g «Filosofia» «Medicina» at «Agrimensura» at yama~g nápansín niyá~g hindî mabuti a~g ti~gín sa kanyá n~g m~ga Guró doón, at sa payo n~g kanyá~g m~ga kaibigan, niyaó~g Mayo n~g taó~g 1882 ay lumayag siyá~g patu~go sa Europa, pagkatapos niyá~g tamuhín a~g katibaya~g pagká «Agrimensor».
Kaya huag mo pong ipagdalang lunos ang nabigong palad sa nasang pag-irog di na mangyayaring ako'y makahagpos sa kamay n~g aking kasing nagkukupkop. Sukat hangang dito't sa tadhanang laan n~g Lan~git, ang tawo ay doon lumagay, yaon ang payo ko't ang taguring ¡ay! tayo'y manatili sa payapang búhay.
Kaya ang payo ko m~ga guiniguiliw sa ubod n~g puso'y itandang magaling kung mayroon ka mang panibugho'y tipdin at saka ihibik sa oras na lihim. Na ang sabihin mo'y kulang ang ihalik sa bakas n~g yapak, asawa kong ibig tungkol sa anyo mong aking námamasid n~gayon ang luhog ko'y limutin sa isip.
Dama'y nan~ga dingig ang sinabing ito silang lahat nama'y pawang nan~gagpayo anila'y humanap nang karangalan mo na maglakbay kahit sa ibang Reyno. Yaong si Honrado'y sa laking paggiliw ang payo nang Dama'y kusang minagaling at pinasiya nang lubos sa panimdim na man~gibang lahi't dan~gal ay hanapin.
Sa wakas, bagaman sugat na dinaramdam n~g mestisa ang nangyaring pagkapagsalita sa kanya n~g kanyang kapatid dahil kay Tirso, at kahima't naidadaing niyang malimit ang kinirotkirot n~g sugat na ito, huwag na hindi magbitiw n~g kahi't anong payo ang makatang hantun~gan n~g kanyang dilang paghan~ga, ay napipipi siya't nagsasawalang imik na lamang at sukat.
Nakita niya sa malayô-layô roón, sa guitnâ n~g bátis, ang isáng wari'y paliguang magaling ang pagcacabacod, at ang pinacabubóng ay isáng malagong cawayan; may nanggagaling doong masasayáng m~ga voces n~g babae. Napapamutihan ang paliguang iyón n~g dahon n~g m~ga niyog, m~ga bulaclac at m~ga bandera. Nacatanaw namán siyá sa daco pa roon n~g isáng tuláy na cawayan at sa dacong malayo'y m~ga lalaking nan~galiligo, samantalang nan~gagcácagulo ang caramihang m~ga alilang lalaki at m~ga alílang babae sa palíbót n~g m~ga caláng biglaan ang pagcacágawâ at nan~gagsusumakit n~g paghihimulmol sa m~ga inahíng manóc, nan~gaghuhugas n~g bigás, nag-iiháw n~g "lechón" at ibá pa. At doon sa cabiláng ibayo, sa isáng calinisang caniláng hináwan, sa loob n~g lilim n~g isáng palapalang caniláng bagong itinayóng ang m~ga haligui'y cahoy at ang bubóng ay "lona" na" ang isang bahagui at ang isáng bahagui'y m~ga dahon n~g malalakíng cáhoy, nan~gagcacatipon ang maraming m~ga lalaki't m~ga babae. Doo'y naroroon ang alférez, ang coadjutor, ang gobernadorcillo, ang teniente mayor, ang maestro sa escuela at ang maraming m~ga capitan at tenienteng "pasado", patí ni capitang Basiliong amá ni Sínang, na dating caaway n~g nasírang si Don Rafael sa malaon n~g pinag-uusapan. Sa canyá'y sinabi ni Ibarra: "Pinag-uusapan natin ang isang catuwiran, at hindî mag-caaway ang cahulugan n~g pag-uusapín. At napahinuhod n~g boong galác n~g loob ang balitang mánanalumpatì n~g m~ga "conservador" sa anyaya ni Ibarra, at tulóy nagpadalá n~g tatlong payo at sacâ ipinanalim sa capangyarihan n~g binat
May nasumpun~gan si párì Pedro Payo, fraileng dominico at casalucuyang arzobispo dito n~g panahóng iyón, na isáng Noli me Tangere ; dinalidaling binasa itó at pagcatapos ay agád ipinadalá n~g ica 18 n~g Agosto n~g 1887 cay párì Gregorio Echevarría, na fraileng dominicong gaya rin niya, at rector n~g cung tawaguin nila'y Real y Pontificia Universidad de Santo Tomás de Manila , upang siya namán ang sumiyasat. Dalîdálì namáng binása nitó at pagcatapos ay nagtatág n~g isáng capulun~gang naboboo n~g tatlóng fraileng m~ga dominico, na ito'y si párì Matías Gómez, si párì Norberto del Prado at si párì Evaristo Fernández Arias, upang silá ang humatol cung ano n~g
Ipinadalá namán nì párì Payo ang sulat na iyón sa capitán general na si D. Emilio Terrero.