United States or Cocos Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !
Kung ang nagkausaping nahatulang magbayad ay walang ibayad at ipagbayad n~g isang kaibigan ay sa kaibigan nagbayad maglilingkod, datapua't hindi parang aliping sagigilir, kungdi parang aliping namamahay. N~guni't kung hindi maglingkod n~g ganito ay ipalalagay sa kanyang patubuan. =Pagcaalipin.= Ang sino mang mabihag sa balan~gay na kaalit ay inaalipin.
Ang nagpapaupa n~g pagdadalá n~g ano mang bagay na mabigat. Ang bahay na nagpapacain sa sino mang nagbabayad sa may ari, at ang papatuloy sa bawa't magbayad. Wicang francés na ang cahuluga'y "fonda:" cacanán at tuluyan. Cung ipan~gusap ay "restorán." Estátua ó larawang cáhoy, bató, tansô ó bacal na inilalagay na pinacahaligui n~g anó man. Tuláy n~g España. Isáng carruajeng ganitó cung tawaguin.
N~guni't kung humin~gi n~g tawad ay pagkaalipin na lamang at kung may salapi ay maaaring magbayad n~g isang gayon at huag maalipin, at kung gayon ay ibinibigay ang kalahati n~g salapi sa ginawan n~g masama at kalahati ay sa m~ga hukom.
Ang lintâ , pagkatapos n~g isáng linggóng pananabíknabík sa dugô n~g kulang-palad na si Sawî, ay hindî na nakatiís. ¡Dapat na siyáng magbayad! At mariíng ikinápit ang kanyáng matatalím na n~gipin sa bulsáng sagan
Bucód dito naman, ay cun magcaayauan, ay hirap na nang pagsisin~gilan, at palibhasa,i, masáquit ang magbayad. Laquing casiraan nang puri nang isang dalaga, laquing cahihiyan nang isang magulang, cun magca hablahan at paghatolan nang isang justicia.
At nagbago n~g anyo n~g pananalita, at idinugtong: ¡Datapuwa, cung magbayad ca n~g magaling ... tayo'y magcatoto!
¿At bakit hindi co malalaman? Ang lalaki, na isang maglalagari n~g cahoy, pagcatapos na siya'y mapan~gulila n~g canyang asawa, napilitan namang mawal-an siya n~g bahay, sa pagca't pinilit siyang magbayad n~g Alcalde, na caibigan n~g doctor ... ¿bakit hindi co malalaman? Pinautang pa siya n~g aking ama upang macapasa Santa Cruz .
Kung sa gabi ay pumasok ang sino man sa bahay n~g isang pan~gulo ó maginoo n~g walang kapahintulutan ay nilalapatan n~g parusang kamatayan, at karaniwa'y pinahihirapan muna, dahil sa baka sakaling ginagamit na tik-tik n~g ibang pan~gulo; at kung sakaling matunayan na sugong tik-tik ay nilalapatan n~g parusang pagkaalipin at sa nagsugo ay kamatayan, malibang magbayad n~g isang gayong timbang na ginto.
Higit sa panghihin~gi n~g aginaldo, ang ipinarito nami'y isang paninin~gil, isinambot naman n~g isang singtaba ni Kando. ¡Magbayad ang may utang! isinusog pa n~g malakas tatawang kaboses ni Sauro. ¡Sa ako'y walang utang na dapat pagbayaran! ang tugon n~g makata. ¿Wala? ¿Nasaan ang larawan n~g ating reyna Dorotea? ang tanong pang tila nanunumbat n~g mataba.
Sakali at ikaw ay siyang manalo, sino man ang kulang ay huag sin~gilin mo, at huag mong sabihing " Magbayad po kayo " Pahiwatig lamang " ¿Ang kulang ay sino ?" Isang nananalo'y di dapat umalis, kung di may malaking dahilang mahigpit; n~guni at ang talo ay makatitindig at huag magpakita n~g kaunting galit.