United States or Algeria ? Vote for the TOP Country of the Week !


Tot wijsgeerig verstaan en waardeeren van het godsdienstig leven is hij niet in staat geweest: hij kende het christendom dan ook niet uit zijn grootste vertegenwoordigers: Augustinus en de mystieken, de groote dogmatische en wijsgeerige vertolkers van het christendom waren hem niet bekend: hij bleef in de opvatting steken, dat godsdienst en wijsbegeerte elkaar uitsluiten.

»Vroeg opstaanzei Charley Bates, »je moet je laarzen den heelen nacht aanhouden en een verrekijker voor ieder oog en een tooneelkijker om je hals, en dan win je 't hem nog niet afMr. Dawkins aanvaardde deze vriendelijke loftuitingen zeer wijsgeerig en bood aan, met ieder die wilde, om een shilling te wedden, dat de eerste kaart die hij uit het spel trok, een pop zou zijn.

Rob had op De Vogel geleerd zich wijsgeerig in zijn lot te schikken, en hij deed dat ook nu. Wel had hij weinig gedroomd dat hij nog eenmaal in Turksche gevangenschap zou komen, maar de behandeling was naar omstandigheden niet onvriendelijk, het brood en de koffie smaakten goed, en Rob was zoo moe, dat hij weldra in gerusten slaap viel. Li kon zich minder gemakkelijk schikken.

Neen, dat kan niet. Met dat stukje over die "school" en dien "meester" begint onze schrijver eruit te raken. Hij begint zijn houvast op Woutertje te verliezen en zet daarom z'n eigen denken in de plaats van dat van Woutertje! Het is zijn eigen wijsgeerig peinzen over het Begin van het Heelal. Ik ontken niet, dat Woutertje 't kan gedacht hebben. Hij is 'n geniaal, 'n buitengewoon kind.

Daardoor zondert het wijsgeerig denken zich niet af tot een aparte cultuur, maar sluit zich geheel aan bij de religieuze cultuur aller eeuwen. Het hoogste woord onzer wijsheid zal wel zijn de vereering, de eerbied voor God. Ik ben niet bang voor een verkeerde opvatting bij het woord God: het is beter dat men er een naïeve opvatting bij heeft dan heelemaal geen.

En toch moet men niet zeggen, dat zijn liefdadigheid niet verder gaat dan de Islam, want de Mohammedanen van hier zouden zelfs dat niet doen, en om zich zonder gevaar te kunnen permitteeren zoo wijsgeerig te wezen, moet deze man als marokkaansch onderdaan wel de beschermeling zijn van een christelijke mogendheid.

Op dezelfde wijze zou men dit ook van alle overigen wijsgeerig kunnen betoogen; ik meen echter met dit enkele voorbeeld te kunnen volstaan. Maar waartoe dit alles? zal iemand zeggen. Hoort, waar wij heen willen.

Of is er wel een der wetenschappen, die verder staat van de bevalligheden der welsprekendheid dan de Scheikunde? de Scheikunde, zeg ik, die, ruw en altijd bezig, zich niet bekommerend om een meer gepolijsten stijl, zich evenmin toeleggend op de lokmiddelen der welsprekendheid als er voor geschikt, geheel opgaat in haar werk en haar beoefenaars niet door woorden maar door het vuur de wijsheid, door proeven wijsgeerig redeneeren leert.

En in mijn milde stemming liet ik hem nu maar voortspinnen aan een denkbeeld, dat eigenlijk niet in mijn lijn lag, al behoort het tot het grootste dat het wijsgeerig vorschen ten onzent in de laatste vijfentwintig jaar heeft opgeleverd.

"Maar die oplossing moet dan toch nog al wat kosten?" vroeg Ned. "Zoo goed als niets; het is niets anders dan de zilveren schubben der blei, in water bewaard en in ammoniak opgelost; het heeft niet de minste waarde." "Daarom heeft Kaatje misschien een ander getrouwd," antwoordde Ned Land zeer wijsgeerig.