Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 27 juni 2025


Oogenschijnlijk kunnen er geen twee grooter tegenstellingen bestaan dan de speculatieve geest die van de eenheid, en de intuïtieve die van de veelheid uitgaat. Zoekt echter de eerste met kuischen en trouwen zin de ervaring, en zoekt de laatste met eigenmachtig vrije denkkracht het Wetmatige, dan kan het niet missen, of zij komen elkaar halverwege tegemoet". En zij kwamen elkander tegemoet.

Hij schudde het hoofd, en wenkte haar om met hem mee te gaan, maar zij was zoo verbaasd over de vrijheid van de speculatieve philosophie, dat zij bleef zitten, om zoo mogelijk te weten te komen, waaraan die wijze heeren van plan waren zich vast te houden, nadat zij al de oude geloofs-overtuigingen hadden weggecijferd.

Op dezen grondslag van speculatieve mystiek heeft RUYSBROECK het gebouw zijner practische mystiek opgetrokken. In die vereeniging van theorie en practijk ligt voor een deel het eigenaardige en de verdienste zijner mystiek. Wie tot een hoogeren trap opklimt, moet toch altijd de plichten van den vorigen trap blijven beoefenen.

Ze zou hem dan natuurlijk wel verliezen als huisgenoot, maar dat vond ze nu juist zoo onaangenaam niet, al wou ze 't niet weten, ze klaagde er graag wat over, maar dat was om de voldoening te bemerken dat de menschen tóch geen meelij met haar hadden ; hij was thuis nogal overdreven in zijn eischen, nerveus-lastig dikwijls, vooral in tijden van drukte in zaken, spannende speculatieve zaken.... En dan, als je alleen bent, kun je toch maar alles precies inrichten zooals je 't graag hebt je dag-verdeeling, het ontvangen van je kennissen.... Om uit te gaan had ze geen "chapeau" meer noodig.

Hij schreef in dien tijd in realistisch-impressionistischen trant eenige verhalen en naderhand onder pseudoniem een enkel stuk in "Nederland", maar bij dien schrijftrant is hij niet lang gebleven "omdat mijn studie mij ook riep naar meer speculatieve waarden."

Wel heeft de kok zijne beschuldigingen in een later geschrift herroepen, doch zijne eerste indrukken blijven er even merkwaardig om . Leerling van ECKHART, toonde HEINRICH SUSO, een tijdgenoot van RUYSBROECK, zich vooral in zijn eene hoofdwerk: het Boek der Waarheid, waarin de speculatieve mystiek tot de erkentenis van Gods wezen tracht door te dringen.

Geheel in overeenstemming met den realistischen, niet-speculatieven trek, die zijn tijd kenmerkt, en geheel naar zijn eigen, onsystematischen, moralistischen aanleg, met zijn afkeer van een speculatieve behandeling der religieuze waarheid, reduceerde hij de christelijke religie tot wat naar zijne meening de hoofdzaak was.

Al die schommelingen hebben natuurlijk een terugslag gehad op den verkoop van het product en hebben er een der meest speculatieve handelstakken van gemaakt, die, al heeft hij veel kooplieden rijk gemaakt, een nog grooter aantal naar den ondergang heeft gevoerd. Toch is de uitvoer van thee voortdurend toegenomen tot op het oogenblik van de bezetting door Japan.

In de grondbeginselen zijner speculatieve mystiek toont RUYSBROECK nauwe verwantschap met ECKHART, met name in de onderlinge verhouding van God, den Zoon en den H. Geest. Beiden stellen visioenen niet hoog. De terminologie van ECKHART vindt men voor een deel bij RUYSBROECK terug .

Als elk weet, zijn wij thans grootendeels gevrijwaard voor elken aanslag van de zijde van gemeenschap, kerk of regeering om het individualisme der speculatieve gedachte te hinderen, maar de zucht om het individualisme der verbeeldingskrachtige kunst te dwarsboomen hangt nog steeds in de lucht. Of liever, zij gaat verder, zij treedt aanvallend, beleedigend en bruut-hinderlijk op.

Woord Van De Dag

phylarchos

Anderen Op Zoek