Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 24 oktober 2025
Het verdient de aandacht dat de kunst juist zulk een felle vorm van individualisme is, dat het publiek niet na kan laten te beproeven een gezag over haar uit te oefenen, dat even onzedelijk als belachelijk is, en even verderfelijk als verachtelijk. Het is niet geheel de schuld van het publiek. Men heeft het publiek steeds in alle eeuwen slecht opgevoed.
Het sterke religieuze individualisme, dat wil zeggen de cultiveering van de eigen ziel tot deugd en zaligheid, vond zijn heilzaam tegenwicht in het realisme en symbolisme, die het eigen leed, de eigen deugd, losmaakten uit de bijzonderheid van het persoonlijke, en ophieven in de sfeer van het universeele.
De mannen die bij ons den invloed van de "Nieuwe Gids" ondergingen zijn, zooals ik reeds zei, Vermeylen en De Bom, en ik behoor tot het volgend geslacht, dat dus als het ware van de "Nieuwe Gids" heeft gehad een tweede afkooksel. Wat ons opviel in de "Nieuwe Gids" was het impressionisme. Mijn individualisme is van geheel anderen aard.
Zij verlangt zich te bevrijden van lichamelijk leed en het lijden dat daarvan gevolg is. Zij vertrouwt op het socialisme en de wetenschap als haar methoden. Haar doel is een individualisme dat zijn uitdrukking vindt door vreugde. Dit individualisme zal ruimer zijn, vollediger en liefelijker dan eenig individualisme ooit geweest is. Leed is niet de opperste wijze van vervolmaking.
De vraag is dus of het in het voordeel van het individualisme zoû wezen, indien zulk een gunstige kans zoû zijn weggenomen. Laat ons dat dan een oogenblik veronderstellen, en nagaan wat het gevolg zoû zijn voor het individualisme en hoe het er voordeel van zoû kunnen trekken.
Hij daarentegen, die de éthiek van het individualisme aanhangt, beschouwt het zelfbewust gevoel zoolang als gewettigd, als hij kans ziet aan de mogelijke eischen die dit hem stelde, te voldoen. En hij acht den drang om tengevolge van zekere waarnemingen een persoon buiten, of beneden de sfeer zijner sympathie te plaatsen, ook een deel te zijn van zijn instinct tot zelfbehoud.
Maar men zoû kunnen vragen, hoe het individualisme, dat nu voor zijn ontwikkeling min of meer afhankelijk is van het bestaan van den bijzonderen eigendom, voordeel zal kunnen hebben bij de afschaffing van den bijzonderen eigendom. Het antwoord is heel eenvoudig.
Dit nu is niet heelemaal hetzelfde als een op de spits gedreven individualisme. Het is ook een behoefte om wat dieper te graven in de dingen des levens. Maar hoe staat het nu met de uiting: "hoe zieker zenuwen, hoe beter kunst", die men in dien tijd zoo vaak kon vernemen? Ook dat moet niet zoo letterlijk worden opgevat.
Hier treedt het overdreven individualisme dat door onze sexueel-economische verhouding gehandhaafd wordt, als een sterke en toenemende nadeelige sociale factor op.
Het verdient de aandacht dat het individualisme niet tot den mensch komt met eenig ziekelijk geleuter over plichtsbetrachting, wat niet veel anders bedoelt dan dat men doen zal wat anderen graag hebben omdat het in hun kraam te pas komt, of eenig weêrzinwekkend gekwezel over zelfopoffering, wat niet meer is dan een overleefsel van de zelfverminking der wilden.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek