Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 25 mei 2025
Het is een beeld van den geweldigsten kamp, die misschien in de oudheid is uitgestreden, een kamp tusschen levende menschen, levende scharen, gedreven door een machtig fanatisme. Jaren van studie heeft de dichter noodig gehad, om de oude maatschappij zóó in zich op te nemen, dat hij haar levend reproduceeren kon. Levend en stervend.
Door die waartegen niets bestand is, en waardoor de rede wordt uitgedoofd, en de wil verlamd, totdat de mensch een levend en wandelend lijk wordt: de magt van het godsdienstig fanatisme.
Altoos wordt er gestreden om het gezag, en het is een voortdurend geharrewar tusschen de enkele lieden, die eerlijk zijn, en de groote massa, die het niet is. Verkeerd begrip, domheid en ernstige misdrijven, het gevolg van onwetendheid, fanatisme en hebzucht, zijn aan de orde van den dag.
Rustig en kalm is de bevolking van Omdoerman aan haar dagelijksch werk, doet zaken met Egyptenaren en Europeanen en zendt haar kinderen naar de uitstekende scholen, die de regeering heeft geopend. Wie kan begrijpen, dat het nog nauwelijks zeven jaar geleden is, dat de plaats een middelpunt was voor het grofste fanatisme op godsdienstig gebied?
Kon het dan waar zijn dat die sekte nog bestond, waarvan hij zoo menigmaal gehoord had, maar die hij lang uitgeroeid of uitgestorven waande, dat geheimzinnig verbond van daemonen in menschengedaante, dat zoo lang de plaag en de schrik van Hindostan was geweest, het vreeselijkst voortbrengsel welligt, dat ooit godsdienstig fanatisme had uitgebroeid?
Van de daken, van de torens had de bevolking dit alles met gloeiende blikken gevolgd. Allen stormden thans de vrouwen tegemoet om te vernemen wat er met haar was geschied; en deze hadden slechts lof voor dien Franschen maarschalk en zijn soldaten. Opgewondenheid en fanatisme verdwenen als met een tooverslag. Dienzelfden avond nog capituleerde Saragossa.
Hij is idealist, hij meent het ernstig met den strijd tegen dwang, vóór de bevrijding der persoonlijkheid, hij wil het geluk der menschheid, hij gloeit van medegevoel voor de slachtoffers van de willekeur der monarchie en het fanatisme der priesters, hij strijd met animo, met moed, met overtuiging; maar hij strijdt immer met een ironischen glimlach om de lippen, hij vindt de ergste uitwassen van het oude stelsel misschien nog meer belachelijk dan haatbaar, hij is nooit ontroerd met de diepe bewogenheid, die de onderste wateren der ziel in beweging brengt.
In de afgelegen streken ontaarden die deugden en soms zijn die bergbewoners bijna menschenschuw; in godsdienstzaken zijn ze licht geneigd tot het grofste fanatisme, en al wat buiten hun gezichtskring valt, wordt met argwaan begroet.
Al deze zonderlinge secten en geheime genootschappen zouden weinig gewicht in de schaal leggen, en hoogstens als merkwaardige uitingen van deels politiek, deels godsdienstig fanatisme de aandacht verdienen, indien zij enkel op zich zelf stonden, en niet veelmeer teekenen waren van een algemeen verspreide kwaal in het groote rijk.
Ach, mijne heeren! zeide hij komt nog tot bekeering, werpt u voor des Heeren voeten, buigt u neder voor den Heere van Israël, gij zult het moeten verantwoorden, zoo gij de ware religie in gevaar stelt, doch de hartstocht en het fanatisme, waarmede hij vasthield aan wat hij de goede zaak meende, sleepten hem weder mede: Gij zult de verdrukking der kerk moeten verantwoorden, vervolgde hij scherper; denkt aan Jerobiam, als hij de hand tegen den man Gods uitstrekte, zoo verdorde zijne hand: wat mij aangaat, ik zie wel, hier geen recht te zullen erlangen en dat elders te moeten zoeken.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek