United States or Japan ? Vote for the TOP Country of the Week !


ΣΟΛ. Εύχομαι να μη συμβούν αυτά, αλλ' οπωσδήποτε ομολογείς ότι ο σίδηρος είνε καλλίτερος από τον χρυσόν. ΚΡΟΙΣ. Λοιπόν και εις τον θεόν θέλεις ν' αφιερώσω πλίνθους σιδηράς, να ζητήσω δε οπίσω τον χρυσόν;

Ούτω δε πιστεύω ότι θ' αποφύγω και την κατηγορίαν των άλλων, αφού ο ίδιος ομολογώ ότι δεν λέγω τίποτε αληθές. Γράφω λοιπόν περί πραγμάτων, τα οποία ούτε είδα ούτε έπαθα ούτε παρ' άλλων έμαθα και τα οποία προσέτι ούτε ποτέ υπήρξαν ούτε και ηδύναντο να συμβούν διό και συνιστώ εις όσους θα ταναγνώσουν να μη τα πιστεύσουν κατ' ουδένα τρόπον.

Αλλά τότε, όταν το έν κινήση τον εαυτόν του και μεταβάλη άλλο, εκείνο δε πάλιν άλλο, και αν κατ' αυτόν τον τρόπον χιλιάδες των χιλιάδων μετακινήσεις συμβούν, τάχα όλων αυτών των κινήσεων άλλη είναι η αρχή παρά εκείνη, η οποία εκίνησε η ιδία τον εαυτόν της; Πολύ ορθά το είπες και πρέπει να τα παραδεχθώμεν. Ακόμη δε ας ειπούμεν μόνοι μας και ας απαντήσωμεν εις τον εαυτόν μας και το εξής.

Διότι όστις έζησε μακαρίως μέχρι γήρατος και απέθανε αναλόγως, είναι ενδεχόμενον να του συμβούν πολλαί μεταβολαί ως προς τους εγγονούς, και άλλοι μεν από αυτούς να είναι αγαθοί και απολαύσουν ζωήν ανάλογον με την αξίαν των, άλλοι δε απ' εναντίας να μην απολαύσουν. Είναι δε φανερόν ότι είναι δυνατόν να έχουν και παντός είδους διαφοράν σχετικώς με τους γονείς των.

Η δε φρόνησις όμως περιστρέφεται εις τα ανθρώπινα και εις όσα είναι δυνατόν να τα προμελετήσωμεν. Δηλαδή κυρίως θεωρούμεν έργον του φρονίμου την καλήν προμελέτην. Κανείς όμως δεν σκέπτεται δι' όσα είναι αδύνατον να συμβούν κατ' άλλον τρόπον από ό,τι συμβαίνουν, ούτε δι' όσα δεν έχουν κάποιον τέλος, και αν αυτά πάλιν δεν είναι εκτελεστόν αγαθόν.

Ο Αλέξανδρος, αφού ούτω εγνωρίσθη και επεκράτησεν εις την Ιταλίαν, εγίνετο βαθμηδόν θρασύτερος εις τας επινοήσεις και τας αγυρτείας του και έπεμπε χρησμολόγους εις Ρωμαϊκάς πόλεις, οίτινες προέλεγον λοιμούς και πυρκαϊάς και σεισμούς και υπέσχοντο ότι θα εβοήθει ο Αλέξανδρος διά να μη συμβούν τα δυστυχήματα ταύτα. Εκτός δε άλλων απέστειλεν εις όλα τα έθνη ένα αυτόφωνον χρησμόν κατά του λοιμού.

Και βεβαίως η προμελέτη και ο υπολογισμός είναι το ίδιον, και κανείς δεν προμελετά τα πράγματα τα οποία δεν ενδέχονται να συμβούν κατ' άλλον τρόπον. Επομένως το υπολογιστικόν είναι έν μέρος του λογικού. Λοιπόν πρέπει να εύρωμεν ποία είναι η καλλιτέρα διάθεσις εκάστου εκ των δύο τούτων. Διότι αυτή είναι η αρετή του καθενός, η δε αρετή περιστρέφεται εις το σχετικόν έργον.

Σωκράτης Ποίον εκ των δύο φαντάζεται, ότι τα κακά ωφελούν, εκείνον που του γίνονται, ή γνωρίζει, ότι βλάπτουν, εκείνον που θα του συμβούν; Μένων Υπάρχουν οι νομίζοντες ότι τα κακά ωφελούν, υπάρχουν δε και εκείνοι που γνωρίζουν ότι βλάπτουν. Σωκράτης Αλλά πιστεύεις, ότι εκείνοι, οι οποίοι νομίζουν ότι τα κακά είναι επωφελή, έχουν οιανδήποτε ιδέαν του κακού; Μένων Βεβαίως, δεν το πολυπιστεύω.

Θεόδωρος. Μάλιστα. Σωκράτης. Αλλ' άραγε, κύριε Πρωταγόρα, και διά τα μέλλοντα έχει εντός του το κριτήριον, και όπως νομίζει ότι θα συμβούν, τοιαύτα πραγματικώς θα συμβούν εις αυτόν που τα ενόμισε; Λόγου χάριν ως προς τα θερμά, εάν κανείς αμαθής νομίση ότι θα τον πιάση θέρμη, θα έχη πραγματικώς αυτήν την θερμότητα και αν άλλος, ιατρός όμως αυτός, ειπή το εναντίον, τότε κατά την γνώμην ποίου από αυτούς τους δύο θα δεχθούμεν ότι θα συμβή το μέλλον; Ή μήπως θα γίνη συμφώνως με την γνώμην και του ενός και του άλλου και διά μεν τον ιατρόν δεν θα είναι θερμός, ουδέ θερμασμένος, διά δε τον εαυτόν του θα είναι και τα δύο μαζί;

Συμπεραίνει δε ποία θα είνε η χρησιμότης, πράγμα το οποίον πρέπει να θέτη ως σκοπόν της ιστορίας πας φρόνιμος, και λέγει ότι, εάν ποτε συμβούν τα όμοια, οι μεταγενέστεροι θα δυνηθούν οδηγούμενοι εκ των προηγουμένων να διεξαγάγουν καλώς τα ενεστώτα.