United States or Montenegro ? Vote for the TOP Country of the Week !


Yayamang wala nang sukat pang mangyari kundi ang tuman~gistan~gis sa sarili at kahi't anomang gawing pagsisisi di na maiuli buhay na naputi. Ang tao n~ga palang mahirap ang buhay saka ang puso pa ay pahihirapan ay siyang matinding nagiging dahilan nang pagkalugami nang hinin~gang tan~gan.

Kinalulugdan natin, ayon sa ating caugalian, ang catamisan at ang pagcamasintahin n~g babae, at man~gan~ganib tayong tumán~gan sa m~ga camáy n~g isáng biníbining narurun~gisan n~g dugô, cahi't na ang dugong ito'y sa isáng moro ó gigante; bagá man ang dugóng itó'y sa pinawawal-an nating halagá, palibhasa'y ipinalálagay náting imbí ang lalaking nagbubuhat n~g camá'y sa isáng babae, cahi't siya'y príncipe, alférez, ó tagabúkid na waláng pinag-aralan. ¿Hindî cayâ libolibong magalíng na ang palabasin natin ay ang laráwan n~g ating sariling m~ga caugalîan, upang mabágo nátin ang ating masasamang m~ga pinagcaratihan at m~ga lihís na hílig at purihin ang magagandang gawâ at caugalian?

Tulad sa maningning at malinis na bubog na sa minsang mabasag ay di na mabubuo. Paca iin~gatan nang isang dalaga, sapagca,t, sa minsang manacao nang tacsil na loob, ay ualang magagaua, cun di ang tuman~gis, n~guni, tan~gisan ma,i, di na macucuha ang ipinanacao na hiyas.

Malasin ang hibang, ang sira ang diwa, ang taong nanan~gis sa gabing payapa na minsa'y maiyak, at minsa'y matuwa. Malasin ang ayos n~g kahabaghabag n~g pusong dinusta n~g kanyang pan~garap; malasin ang luha, ang luha n~g palad, ang luhang nagmula sa kanyang pagliyag na pinagkaitan n~g tamis n~g lin~gap. Tuman~gis na muli!

Hinan~go sa palloc niyong maluto na saca pa naalman~g man~ga balat pala, ang uica sa anác ay cun baquin baga man~ga ualang laman ano,t, nanglimot ca. Sa dalauang matá luha,i, bumalisbis nalumbay ang loob at siya,i, tuman~gis, boong acala co at lulan nang dibdib may ma-iuulam ang esposong ibig.

Ang unauna'y si don Filipo, na gapós; bumating nacan~gitî sa canyáng asawa; tuman~gis n~g masacláp si Doray at nahirapan ang dalawáng guardia upáng humadláng sa canyá at n~g huwág mayacap ang canyáng asawa. Sumipót na umiiyac na parang musmós si Antoniong anác ni capitana Tinay, bagay na siyang lalong nacáragdag n~g m~ga pagsigáw n~g canyáng familia. Humagulhól si Andóng pagcakita sa canyáng biyanáng babae, na siyáng may cagagawán n~g canyáng pagcapahamac. Baliti rin si Albinong nagseminarista, at gayón din ang dalawáng cambál na anác ni capitana Maria. Masasam

At tuman~gis si parì Dámasong tulad sa isáng musmós. ¡Cung gayón, cung acó'y inyóng minámahal, huwag po sanang ipahamac ninyó acó magpacailán man; patáy na siyá, ibig cong mag-monja! Itinuon n~g matandâ ang noo sa canyáng camáy.

¡Tuman~gis ca, anac, co, tuman~gis ca! ang canyang sinabi, at siya'y lumapit sa higaan: cung gaano calaki ang iyong pagtan~gis ay gayon din ang pagcadali n~g pagpapatawad sa iyo n~g Dios. Gamitin mo ang pighating "contrición" sa pagca't lalong magaling cay sa "atrición." ¡Tuman~gis ca, anac co, hindi mo nalalaman cung gaano ang aking galac na tinatamo sa panonood co n~g iyong pag-iyac!

Nang magcágayo'y nagtindíg si doña Consolación at bumulóng n~g ilán sa canyáng asawa. Tuman~ itó, sa pagpapakilalang canyáng naunaw

At cun sa inyong magandang aral, ang man~ga anac ninyong dalaga sa guitna nang pan~ganib sa mundó ay nacapag iin~gat, ang maban~góng bulaclac na canilang puri ay di nalalantá, at pag dating nating panahon na sila,i, tuman~gáp nang estado nang matrimonio, ay maquita ninyó na sila,i, mababait na esposa, at marunong na ina nang canila namang maguiguing anac, ¡laqui nang toua na inyong cacamtan!