United States or Burundi ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ang man~ga sangol ay sinusubaan cun sila,i, sisibulan nang man~ga bulutong, datapoua,i, hindi sucat alumanahin yaon; alintana masamang subaan, cun baga nacaurong ang pagsibol nang bulutong, ó cun magnanana na. Cun minsan naman binabalin~goyn~goy ang binubulutong bata ma,t, matanda man; at ito,i, magaling na totoo sa maysaquit.
Cun ang sa lantin ang gagauin ay pinipili ang may malapad na dahon, at limang litid, na doon naquiquita sa tangcay pag nalagot. Alin man doon sa dalauang ungüentong yaon, ay nagagamit sa sinisibulan nang baga, na mula sa bagong pagsibol hangang sa mabahao. Datapoua lalong mabuti sa man~ga ungüentong ito ang sundin ang man~ga itinuro co dito sa capítulong ito.
Ang pagsibol nang culebra sa liig, cun minsan ay pinagmumul-an nang garrotillo; cun sa paa sumibol ang boong paa ay namamaga pati nang hita.
Sa icapat ó icalimang arao, at cun minsan sa icatlo, ang muc-ha,i, linalabasan nang maraming totoong anaqui manchang mapupula, na ang cahalimbaua,i, pinagcagtan nang pulgas. Ang boong muc-ha ay namamaga naman tuloy; cun minsan ay nagsasara ang mata. Tungmutuloy ang pagsibol nang toco sa dibdib, sa licod, sa man~ga camay, sa hita at sa paa. Ang sa dibdib at ang sa licod ay marami.
Ang cailan~gan usisain nang man~gagamot na bagay sa man~ga bata, ay gayon: Gaano ang edad nang bata. Ilan ang caniyang n~gipin. Cun ang bata,i, nagcacasaquit na gaua niyong pagsibol nang n~gipin. Cun ang bata,i, binubulutong. Cun nag-iilaguin nang bulati. Cun lungmalaqui ang tiyan. Cun mahimbing ang tulog. Cun nahulog, ó cun inihulog nang nag-aalaga doon.
Cun ang saquit ay dala nang siya,i, inurun~gan nang bouan, cun baga babayi, gagauin ang bilin sa capítulo 76, cun baga dahil sa pagsibol nang n~gipin, ay cailan~gan doon ang pagsumpit at ang baños hangan tuhod sa malacucong tubig; cun hindi pa natatalo ang saquit, ay parapitan ang bata nang bilin sa número 36, sa ibabao nang licod sa pag-itan nang dalauang balicat; basahin mo ang capítulo 84 at 86.
Cun mayroong batang dinaraanan nang suba, sauan ó ibang bagay na convulsión, caalamalam ang totoong pinan~gagalin~gan noong man~ga saquit na yao,i, ang maasim sa sicmura, ó ang pagsibol nang n~gipin, ó ang bulati, ó ang hindi paglabas nang unang iniilaguin nang batang bagong pan~ga-nac.
Ito,i, mahirap sa maysaquit; sapagca dahilan sa cacapalan nang balat noong lugar na yaon ay maliuag sumibol na madali. Ganoon ang inaasal nang bulutong na magaan. Dahilan sa pagsibol nang man~ga bulutong ang balat nang catauan ay nauunat at namamantal. Ang unang namamaga ay ang muc-ha, pati nang liig; at dahilan sa pamamagang yao,i, nagsasara ang mata cun minsan.
Ang ugaling panahon nang pagsibol nang n~gipin sa man~ga bata,i, sa icaanim ó sa icapitong bouan nang canilang buhay. Ang unang sungmisibol ay ang sa harap; sungmusunod ang man~ga pinacapan~gil, at ang catapusang sungmisibol ay ang man~ga bag-ang.
Ang isa pang magaling doon, ay ang pagsumpit nang usoc nang tabaco ayon sa turo sa párrafo 457. Ang gagauin sa man~ga sangol na tila patay cun bagong ipan~ganac, dahil sa napisa ang canilang pusod, ó sapagca nasicpang totoo nang lungmabas sa tiyan, at sa man~ga batang tila patay dahil sa pagsigao ó sa pagsibol nang n~gipin, ó sapagca inugoy sila nang malacas sa duyan.
Salita Ng Araw