United States or Mauritania ? Vote for the TOP Country of the Week !


Zien wij verder: Hoe meer de kunstenaar er in slaagt door zijn voorstelling het gevoel van de groote onbeduidendheid van het verbeelde leven te wekken dat is een gevoel van wrevelige neerslachtigheid voort te brengen des te waarachtiger, dat is des te voortreffelijker is in haar soort zijn kunst. De schrijfster vergeve mij: even zoovele woorden, even zoovele onjuistheden acht ik hier aanwezig.

Maar wij nemen waar dat de eene voorstelling meer werkelijkheid of volmaaktheid heeft dan de andere; immers zooveel voortreffelijker een voorwerp is boven andere, zooveel volmaakter zal ook zìjn voorstelling zijn dan die van die andere en ook daardoor schijnt het dat er werkelijk verschil tusschen Wil en Verstand bestaat.

Hij, die dus werd aangesproken, glimlachte en hernam met zekere zelfvoldoening: »Ik acht dat ik de menschen, en vooral de vrouwen, zeer goed ken; maar ik geef u nogmaals de verzekering, dat ik in geheel Egypte geen edeler, geen voortreffelijker wezen ken, dan deze oude vrouw.

Wat bevat het heilige lied, de Ilias, anders dan beschrijvingen van den toorn van dwaze vorsten en volken ? Hoe onbeperkt is verder die lofspraak van Cicero: "Alles is vol zotten!" Want wie weet niet, dat ieder goed des te voortreffelijker is, naarmate het zich verder uitstrekt? Getuigenissen uit de Heilige Schrift. Maar misschien hechten de Christenen aan het aangevoerde weinig waarde.

Het was kortzichtigheid toen de Titan den stervelingen een dienst bewees en daardoor in den weg trad aan de plannen van Zeus, die de menschen wilde verdelgen niet uit haat, maar wegens hun eigen onvolmaaktheid, en een slechte dienst werd hun bewezen toen Zeus' voornemen, een voortreffelijker geslacht voor hen in de plaats te stellen, met roekelooze, zij het ook welmeenende hand werd verijdeld.

Bovendien is het in mijn oog niet twijfelachtig of de bewoners dier wereld zijn onder die gelukkige omstandigheden voortreffelijker wezens; de geleerden zijn er zeker geleerder, de kunstenaars bekwamer, de deugnieten draaglijker, de goeden beter. »Helaas! wat ontbreekt onzen aardbol om dien toestand te bereiken?

Hierbij valt op te merken, dat de karakters langzamerhand fijner en voortreffelijker geteekend worden: men vergelijke Rosaline uit "Veel Gemin, geen Gewin", met Beatrice uit "Veel leven om niets", met Rosalinde uit "Elk wat wils", en met Viola uit "Driekoningenavond". Merkwaardig is ook, dat Shakespeare de meisjes met echt vrouwelijk en liefhebbend karakter gaarne in mansgewaad dost, zooals Julia uit de "Twee Edellieden van Verona", de bekoorlijke Jessica en de rechtsprekende Portia, de schalksche Rosalinde en de zachte, in al haar doen vrouwelijke Viola; de tegenstrijdigheid van gewaad en karakter verhoogt het genot, dat de verkleeding aanbiedt, terwijl Helena, die met waarlijk manlijken geest en moed haar doel nastreeft, terecht haar vrouwelijk gewaad behoudt.

Holst, des te voortreffelijker is zijn kunst. Maar indien hij daarin niet gehéél slaagt hetgeen vrijwel zeker is indien hij het hóógtepunt van voortreffelijkheid niet bereikt, dan nog tweede onjuistheid: kan zijn voorstelling toch geen "gevoel van wrevelige neerslachtigheid" voortbrengen.

Wij kunnen echter geenszins ontkennen dat de voorstellingen, evenals de voorwerpen zelf, van elkaar verschillen en dat de eene voortreffelijker is en meer werkelijkheid heeft dan de andere, naar gelang het voorwerp van de eene voortreffelijker is en meer werkelijkheid heeft dan het voorwerp der andere.

Voor de opgravingen te Herculanum en Pompeï bezat men geen enkel ongeschonden overblijfsel der antieke schilderkunst, dan deze Bruiloft; en schoon in de woningen der aanzienlijken, in de beide uit haar graf verrezen steden, voortreffelijker werken der oude schilders zijn gevonden, behoort toch de Aldobrandinische Bruiloft buiten kijf nog altijd tot het opmerkelijkste en belangrijkste wat op dit gebied bestaat.