Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 18 juni 2025


En onder dit oogpunt mogen wij, Belgen, ons verblijden: staat ons land nevens de grootste en wijste natiën ten opzichte der uitbreiding van het volksonderwijs, het is misschien wel het eerste van alle ten opzichte van den zuiveren echt beschavenden geest, die het lager onderwijs bij ons bezielt.

Men leere in Nederland vragen en er over nadenken: "Wat zou Nederland zijn zonder Indie?" en dat dan Nederland aan Indië leere: "Wat zou Indië zijn zonder Nederland?" Over volksonderwijs leze men de voorstellen van den tegenwoordigen Regent van Ngawi.

De groote wijsgeeren was Feizi's antwoord, der natie die ginds het noord-oostelijk grensland, China, bewoont, en wier beschaafden sinds lang in 't geheel geen godsdienst meer belijden, hebben, waar het volksverlichting en volksontwikkeling gold, één groot beginsel verkondigd dat zoo eenvoudig mogelijk schijnt en toch door ons nog maar al te veel uit het oog wordt verloren: Vóór alles volksonderwijs!

Maar het zijn deze beweegredenen niet alleen, die mij en mijne vrouw aandrijven om, binnen het bereik onzer macht, de geleerdheid, het plichtbesef en het gevoel van eigen waardigheid onder de werklieden te verspreiden. Neen, mijnheer, wij betalen eene schuld, eene heilige schuld aan het volksonderwijs! Wij zijn kinderen van arme fabriekwerkers.

Als men nu daarbij overweegt, hoe bitter weinig de bloote kennis van lezen en schrijven voor de intellectueele ontwikkeling bewijst, dan zal men den grooten roep over het amerikaansche volksonderwijs zoo wat op zijne wezenlijke waarde kunnen schatten.

Daar zullen echter vele, vele jaren moeten verloopen, en daar zal nog zeer, zeer veel gedaan moeten worden, eer de model-republiek, ook wat het volksonderwijs aangaat, zich op gelijke lijn kan stellen met de meeste staten in Europa. Laat ons, ten slotte, met een enkelen blik, den huldigen toestand overzien.

"Toen ik, nu ongeveer vijftien jaar geleden, zonder eenige voorbereiding, zoo min practisch als theoretisch, alleen bezield met den innigen wensch een goed onderwijzer in mijne school te zijn, mij voor het eerst ging wijden aan het volksonderwijs, stootte ik dadelijk op de twee vragen: 'wat moet ik onderwijzen? en 'hoe moet ik onderwijzen? De meeningen van de verschillende personen die belang stellen in volksontwikkeling, loopen hierover, thans zoowel als vroeger, zeer uiteen.

G.J.P. de la Valette, Hoe een Residentie bestuurd wordt. Mr. Mr. C. Th. van Deventer, Het Volksonderwijs. Dr. J.P. Kleiweg de Zwaan, Denkbeelden omtrent het ontstaan van ziekten bij de Inlanders. Dr. H.H. Juynboll, Het Javaansch Tooneel. Mej. Ch. Jacobs, De Vrouw in Nederl.-Indië. Etc. etc. Inteekening bij iederen solieden boekhandelaar. Nu is het tijd zich te abonneeren op: DEN GULDEN WINCKEL

Het onderwijs, het volksonderwijs heeft ons dienvolgens gemaakt wat wij zijn: en indien wij God uit den grond des gemoeds zegenen en danken voor al het geluk, waarmede Hij ons heeft beladen, dan moeten wij erkennen, dat de Heer in ons het onderwijs tot middel zijner weldaden heeft gebezigd. Het verwondere u dus niet langer, dat wij ons toewijden aan het onderwijs der arme fabriekskinderen.

Aan den eenen kant vroegen de kerkelijken wetten en subsidie voor het vrije onderwijs; aan de andere zijde streden Volksonderwijs, het Nederlandsch Onderwijzersgenootschap en de Maatschappij tot 't Nut van 't Algemeen voor voltooiing van de schoolwet, heeling harer breuken en herstelling harer fouten.

Woord Van De Dag

phylarchos

Anderen Op Zoek