United States or India ? Vote for the TOP Country of the Week !


In het archief te Kazan worden alle stukken, die betrekking hebben op Tolstoi's komst, verblijf en vertrek aan en van de universiteit, bewaard. Deze documenten komen voor in Graaf L. N. Tolstoi en zijn studietijd van N. P. Zagoskin. Een van de belangrijkste is een verzoekschrift, door Tolstoi zelf geschreven, waarin hij toelating vraagt tot de universiteit.

Toen mijn studietijd voorbij was en ik tot de tweede orde kon toegelaten worden, dat wil zeggen, toen ik in het huwelijk mocht treden en een eigen gezin hebben, begon ik naar alles een onderzoek in te stellen, zelfs naar het Brahma; want voor het oog mijns geestes was een schemerschijn van licht opgegaan, en mijne ziel smachtte er naar dat licht van nabij te beschouwen.

Hierop begon hij mij mee te deelen hoe, reeds in het laatste van hunnen studietijd, de twee broeders, als altoos één van zin, verzot waren geraakt op eene zelfde jonge dame; hoe zij beiden haar met gelijken ijver het hof hadden gemaakt, beiden haar met gelijke hartstochtelijkheid hunne eerste liefde hadden voor de voeten gelegd en beiden met een gelijkluidend schrijven van het dametje den zak hadden gekregen.

Op mij maakte dit geval een diepen indruk, waarschijnlijk omdat het mij voor het eerst een blik deed slaan in een wereld, waarvan ik te voren het bestaan niet vermoedde. Het was gedurende mijn studietijd te Groningen, toen op zekeren dag in het academisch ziekenhuis aldaar een jonge vrouw werd opgenomen, die zeer ziek was en door haar lijdend, maar nog jong en mooi uiterlijk mijn aandacht trok.

Hij was roomsch geworden, zeide men; had zich in een katholiek seminarie laten plakken, en was, na volbragten studietijd, als vikaris geplaatst in den eenen of anderen uithoek des lands. De geheele wereld hield hem voor dood en begraven.

Maar toen hij Leipzig binnenreed had hij den eersten klap al te pakken: de postwagen was onderweg in de modder vastgeraakt, Wolfgang wilde natuurlijk met uitbundig krachtsbetoon een handje helpen en verrekte een paar borstspieren. Gedurende heel zijn studietijd zou telkens een knagende pijn zijn zenuwen overprikkelen.

De reden ligt voor de hand; de vrijheid in handelen en denken gedurende hun studietijd genoten, heeft bij hen te diep wortel geschoten, dan dat zij zich zonder verdriet zouden kunnen schikken in eenen werkkring, waar de hun lief geworden vrijheid zoo goed als onbekend is.

Hij ziet zich terug, als knaap met den hoepel spelende op dat plein, in een tijd, toen men nog aan geen "Luiteranye" dacht, en nog maar alleen zorg voedde voor de wapenen van den Gelderschman; hij herdenkt zijne reizen, zijn studietijd, zijne terugkomst, zijne eerste handelingen als Lid van de Vroedschap: de woelingen der Wederdoopers en zijn ijver tegen al wie van ketterij verdacht werd; hij doorleeft de dagen van zijn Burgemeesterschap, en nog kan hij zich niet onthouden van een glimlach, bij de gedachte, hoe hij, in 1545, toen de uitvoer van het koren overal verboden werd, de afkondiging van het plakkaat te Amsterdam weerhouden heeft, door te bestellen, dat bij de opneming, de voorraad, in de stad aanwezig, dubbel werd opgegeven dan die werkelijk was, en hoe hij, in 1553, ettelijke duizenden der opgebrachte bede in zijne, in plaats van in de Landskas, had weten te doen overgaan.

Zijn vrijen tijd bracht hij door ten huize van zijne tante Joeschkoff en in den kring van hare bekenden. Welken invloed deze omgeving op hem had zullen we nader aantoonen. In Zagoskins werk Leo Tolstoi en zijn studietijd wordt gezegd, dat de kring waarin Tolstoi verkeerde eene verderfelijke was, die hem ongetwijfeld instinctief moest afstooten.

Hij was geheel en al in de war. Ook mijne aandacht was niet bij het spel. Telkens moest ik aan die arme menschen denken, die onder zoo ontzaglijk veel verdriet gebukt gingen en toch geheel onschuldig waren. Want daaraan twijfelde ik, na Jans woorden, niet langer. Ik was blij, toen mijn studietijd om was en ik naar huis kon gaan.