United States or Peru ? Vote for the TOP Country of the Week !
Dikwijls dwaalde zijn oog onrustig over het geel geworden perkament, waarop het levende woord Gods geschreven stond, en ofschoon zijn kinderlijk deemoedig hart zich onderwierp en smartelijk uitriep: "Ik geloof, Heer, sta mij bij in mijn ongeloof!" zoo toch omzweefden hem dikwijls hoonend de scheppingen van zijn onrustigen geest en de pijnigende gestalten van den verderfelijken twijfel, die zijn ziel tot het tooneel van een smartelijke worsteling maakten.
Hij is dus een gevolg, een werking van de causaliteit, van al de oorzaken namelijk, die den mensch Multatuli en zijn denken en doen tot noodwendig gevolg hadden. En, zegt hij óók, Fancy inspireert, fluistert hem zijn scheppingen in. Fancy is dus één met de causaliteit, een personificatie ervan. Multatuli-zelf ziet deze kinderlijkheid wel als een gebrek.
Zulk een kennis van den mensch en dichter Shakespeare doet ons zijn werken, met name wanneer wij deze volledig en in de volgorde, waarin zij geschreven zijn, lezen, met grooter belangstelling en beter inzicht beoefenen; zij is dus volstrekt noodig om ons zijn grootsche scheppingen te doen begrijpen en ons tot de kern er van te doen doordringen.
Stevige steenen steden, met architectonische versieringen en met aan elkander sluitende woningen, zooals de huizen van nauw verbondene stadgenooten, hebben de Duitschers het eerst in Hongarije gebouwd, en deze zijn bij den eersten oogopslag duidelijk te onderscheiden, van de Magyaarsche scheppingen van dat soort.
En nu gaan wij de prachtige zalen en galerijen verlaten, waar de kunst der oude wereld zich in hare rijkste weelderigheid, in hare hoogste heerlijkheid bijna, voor ons vertoonde; waar zich, in deze weergalooze scheppingen, eene wereld voor ons openbaarde, ons zoo nabij en toch wederom zoo ver; ons zoo machtig aantrekkend, met wondere toovermacht ons beheerschend, en toch wederom ons afstootend en haar diepst geheim noode en niet dan langzaam voor ons ontsluierend.
De scheppingen op het gebied der beeldende kunst zijn, als alle kunstwerken, in wezen geestelijk en niet stoffelijk, d. w. z. de stof is slechts middel van uitdrukking en geen bestanddeel van het kunstwerk. Toch staat uit den aard der zaak de beeldende kunstenaar anders tot de stof dan de auteur van een geschrift of muziekwerk.
Indien men alleen datgene als bestaande aanmerkt, wat eene plaats in de ruimte inneemt, dan moet inderdaad van de scheppingen van den geest worden getuigd, dat zij niet bestaan. Heeft men nu, door de zaak op deze wijze te beschouwen, verdichtsel en werkelijkheid gescheiden en alleen de laatste behouden?
Om te beseffen, welke die leemte is, heeft men slechts een blik te werpen op de vele beelden, die omstreeks denzelfden tijd toen Nicolo Pisano arbeidde, in zoo menige stad van noordelijk Frankrijk en van de zuidelijke Nederlanden werden gebeiteld, en die eene zoo sterke tegenstelling vormen met de scheppingen van den pisaanschen meester.
Een rechtsleer, waarbij, op voorbeeld van deze economische theorie, niet de geestelijke scheppingen opzichzelf zouden worden beschouwd maar alleen de stoffelijke goederen, die aan deze scheppingen het aanzijn danken, zou nooit een goed inzicht in het wezen van het auteursrecht kunnen geven.
De tijdgenooten van Michel-Angelo en Raphaël, al mocht hun ook de beteekenis van enkele bijzonderheden, de symboliek van sommige details ontsnappen, begrepen zeer goed de hoofdgedachte, die in de diepzinnige scheppingen dezer groote meesters was nedergelegd.
Woord Van De Dag