United States or Zimbabwe ? Vote for the TOP Country of the Week !
Is het eenmaal vastgesteld dat de mensch niet alles doen kan, wat hij wil, dat daar is een hooge Vrouwe "Justitia" in drievoudig gewaad, dan kan Grotius gaan zien, of de oorlog al of niet per se in strijd is met het recht, met de natuurwet, Gods wet of de menschelijke voorschriften? Wat is oorlog, wat is recht?
Thomas zag in de natuurwet een "principium actionis", wel een uitwendig beginsel, maar een beginsel was zij; daarom was voor hem natuurwet slechts datgene, wat van nature in den mensch lag, datgene waarheen de mensch zich van zelf getrokken voelde, wijl het de natuurlijke werking was zijner faculteiten, terwijl het niet van nature gevoelde goed of kwaad zijn eener handelwijze, maar door het vergelijken en overeenbrengen dier handeling met een natuurlijk geziene goede handeling, dus door redeneering het "jus gentium" vormde.
Met behulp van zijn vroeger opgezet beginsel: God alleen heeft van nature recht op leven en dood en op de goederen dezer aarde, lost Grotius de moeilijkheid op, hoe God met recht kon dreigen, de zonden der ouders zelfs te verhalen op de kinderen. #Grotius en de Scholastiek# Het verschillend punt van uitgang. De betrekking tusschen de natuurwet en God. De verhouding van natuurwet en positieve wet.
Zoo is dan ook de opvatting dat zedelijkheid een gedrag is volgens de ingestelde zedewet, de vrucht van een mechanisch denken: de zedewet werd evenals de natuurwet geacht door den schepper der wereld te zijn ingesteld. Aan deze voor de levensleer noodlottige opvatting beantwoordde het Calvinisme, deze algemeen geldige geestelijke richting des tijds.
De natuurwet is vervolgens de "participatio legis aeternae in rationali creatura". Welke taak de mensch dus heeft, ziet men al aanstonds. Hij moet zijn verstand gebruiken en zien, welke zijne bestemming is, welk plan God met hem had, en daarnaar willen handelen; zijn wil vooral moet goed zijn.
HOVSTAD. Dat is natuurwet; ieder dier zoekt het voedsel dat hem past. ASLAKSEN. Een mensch moet zijn voedsel nemen waar hij het vindt, ziet u. DR. STOCKMANN. Zie dan of je wat vinden kunt buiten in de goot! Want nu zal het voor den donder dan blijken wie van ons drieën het sterkste dier is. Hei daar ... past op je tellen! HOVSTAD. U zal zich toch niet aan ons vergrijpen!
Maar op het gebied der physica zijt gij een volkomen vreemdeling. Wat is dat voor een gebied? Daartoe behooren de krachten en wetten der natuur. O, ik ken alle natuurlijke krachten en wetten. Als iemand mij beleedigt, dan is het toch niet moeielijk te begrijpen, dat de natuurwet zegt, hem daarvoor een oorvijg te geven.
Met die beginselen voor oogen, kon Grotius de kwestie van het recht tot zelfverdediging en noodweer ten overstaan der overheid, zoowel wat afzonderlijke personen als wat het heele volk betreft, oplossen. Op de eerste plaats, wat de private personen betreft. Niemand heeft recht iets te gebieden in strijd met de natuurwet of het goddelijk recht. Voor de onderdanen zou zulk gebod geen gebod zijn.
Een dienstbare stelt zijn tijd en kracht ter beschikking van den wil van een ander. Hij moet steeds gereed zijn te doen wat hem wordt bevolen, en de natuurwet van krachtsbesparing, om niet te spreken van zijn eigen bewust oordeel, verbiedt hem zenuwkracht te verspillen met plannen te beramen en te ondernemen, die hij waarschijnlijk toch niet mag uitvoeren.
Waarlijk, dat geheimzinnige natuurverschijnsel begon den geleerden de keel uit te hangen, en zij zouden het hunne geëerde aandacht onwaardig verklaard hebben, hunne gewone taktiek, wanneer zij tegenover onverklaarbare feiten gesteld worden, wanneer niet de nederigen en onwetenden, die steeds de overgroote meerderheid van het menschelijk geslacht uitgemaakt hebben, die nog uitmaken en steeds zullen uitmaken, wat volgens onze bescheiden meening een zeer wijze natuurwet is, niet hartstochtelijk opgewonden en beangst geworden waren.
Woord Van De Dag