United States or Mexico ? Vote for the TOP Country of the Week !


Dit laatste kon dan ook niet, juist omdat de menschen in dien tijd, de in dat werk gebeelde menschelijkheid te sterk meevoelden! Eerst later kon men dan aesthetisch van zulk werk genieten. "Keesje van Van Hulzen," zegt Kloos, "zal blijven leven, ook bij menschen die heelemaal niets meer weten van dezen tijd. Dat komt omdat hij het algemeen-menschelijke heeft vastgehouden." Een onwaarheid.

Ik wil voor zoover "willen" bij 't half-bewuste dichten te pas komt eenvoudig mijn eigen indrukken inleiden tot algemeene menschelijkheid en ze algemeen begrijpelijk maken, ze dus eerst laten bezinken tot eigen gevoel, en dat eigen gevoel daarna toetsen aan het algemeen menschelijk gevoel, dat ik terugvind niet alleen bij de menschen die mij omringen, niet alleen bij de lezers, maar bij de dichters door de eeuwen heen.

Tot het begrijpen van de Faustfiguur dalen wij af naar de gronden onzer menschelijkheid; de dichter zelf heeft ons dezen weg gewezen door aan het optreden van zijn figuur een "proloog in den hemel" te doen voorafgaan. Hier zien wij God op den hemelschen troon gezeten en door engelen omringd.

Hoe wreeder de Keizerlijke bevelen waren, te minder blijk van weerzin of mededoogen deze prefect openbaarde, als ontbrak hem alle gevoel van menschelijkheid, als was het hem een genòt om leed te stichten. De jonge Stargardt, na alles wat hij gezien had, huiverde, toen eindelijk de beurt aan hèm kwam. »En jij?" vroeg een der militaire chirurgijns. »Bijziende!" stamelde Willem bevend.

Wij zelve hebben boven gezegd, dat de drie groote onbewuste driften tot zelfbehoud, voortplanting en maatschappelijk zijn eeuwig-menschelijke driften zijn. Maar wie zou van deze dorre waarheid, van dit, juist door zijn algemeene eeuwige menschelijkheid beweginglooze leven, van dezen "onsterfelijken dood" kunst kunnen maken?....

Zij zijn het type van den verlichten Turk, die genoeg ontwikkeld is, om te weten, dat de Christenen geen honden zijn, en hun gaarne recht laten wedervaren, zelfs waar dit recht niet alleen op mohammedaansche instellingen, maar op algemeene menschelijkheid is gegrond.

Om de overmaat van het leelijke en ellendige nog te verergeren, behoefde men slechts dieper te dalen in de spelonken der menschelijkheid, maar om de opperste gelukzaligheid te beschrijven moest men den nek verrekken in het opzien naar den hemel.

Maar hoe noodig in alle opzichten de stichting der overzeesche koloniën ook ware, kon zij toch die markten van menschenvleesch niet rechtvaardigen. Weldra verhieven zich edelmoedige stemmen, die openlijk tegen den slavenhandel der negers opkwamen en bij de Europeesche gouvernementen aandrongen uit naam der menschelijkheid er de afschaffing van uit te vaardigen.

Toen de tramps een poos later toch nog een poging deden, om hun gekwetsten weg te voeren, werden zij daarin niet belemmerd, aangezien dat een daad van menschelijkheid gold. Men zag, dat zij de gewonden gingen neerleggen in de schaduw van een veraf staande groep boomen, om hen daar, zoogoed als het gaan wilde, te verbinden.

Sheridan heeft eene harde en ruwe school doorloopen, in eene omgeving, die voor zachte gevoelens en aandoeningen van menschelijkheid geen ruimte laat. Hij heeft zes jaren gesleten te midden van de Cheyennes en Sioux, hunne taal leerende en deelnemende in hunne veeten. Onder de soldaten is het een spreekwoord, dat kleine Phil half een iersche wilde en half een indiaansche wilde is.