Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 6 juni 2025
En daar werd zo'n goed gebruik van gemaakt, dat al gauw enige Fransen meer vee hadden dan de Kompanjie zelf bezat . De veeteelt werd nu een levensbestaan voor de burgers, omdat er zeker evenveel aan te verdienen was als aan de landbouw. Maar in 1703 werd 't besluit weer ingetrokken. Later werd de handel weer opengesteld, maar toen maakte Van der Stel dit besluit niet in de Kolonie bekend.
Het oktrooi, dat in 1602 aan de Oost-Indiese Kompanjie werd gegeven, hield o. a. in, dat zij het recht zou hebben traktaten te sluiten met de indiese regeringen, forten te bouwen en civiele en militaire beambten aan te stellen. Ze was dus een soort van staat in de Staat. Een kleine republiek in de Republiek der Verenigde Provincieën. Daarin lag haar kracht en haar zwakheid.
Handel met de inboorlingen, eerst toegelaten onder strenge voorwaarden, werd spoedig verboden, opdat daardoor niet de prijzen te hoog zouden worden voor de Kompanjie als zij wenste te kopen" .
Ik ben geneigd aan te nemen, dat, als de kerkgangers de woorden hadden kunnen verstaan, die hij onderwijl dacht, maar niet uitsprak, het getal van drie Zondagen met verscheidene zou vermeerderd zijn. Zodra men zich vergreep aan de goederen van de Kompanjie zelf, werden natuurlik de strengste straffen toegepast.
Als het land echter verkocht werd binnen drie jaar nadat de Kompanjie het had geschonken, moest er 10 percent worden betaald en 5 percent, als dit binnen 10 jaar plaats had. Over de zegelbelasting, die steeds hoger werd, sprak ik reeds vroeger. Soms werden behalve deze belastingen ook nog speciale geheven zoals b.v. in 1743, toen men een havendam trachtte op te werpen in de Tafelbaai.
Jacob Hendriksz., ex-burger van Stellenbosch, werd verbannen naar Robben-eiland, doch slechts tot aan het vertrek der vloot, want, omdat hij vrouw en kind had, zou hij in dienst genomen worden als soldaat en met z'n familie naar Ceylon worden gezonden . Het mooie van deze »medelijdende" daad was, dat natuurlik de Kompanjie er ook door gebaat werd.
Er wordt niet gesproken over het welvaren van het land of van de kolonisten. Geen woord ervan. Maar de Bewinthebberen zijn de personen aan wier welvaren als hoogste wet moet worden gedacht. Daar zou geen bezwaar tegen hebben kunnen bestaan, als maar altijd de belangen van de Kompanjie identiek waren geweest met die van de burgers. Dat was er echter verre vandaan.
Dit kontrakt bepaalde, dat hij aan de Kompanjie vlees zou leveren voor 1 st. en 6 duiten per pond en aan de burgers voor 2 st. per pond. Volgende kontrakten werden op dezelfde voorwaarden gesloten . In 1698 waren, zegt Leguat, de levensmiddelen zeer goedkoop, want het brood kostte maar 1 st. per pond.
Dit had natuurlik bedenkelike zijden, vooral in betrekking tot de geestelike verstandhouding tussen herder en gemeente. Een andere schaduwzijde van deze wijze van benoeming was, dat de predikanten geheel behandeld werden als dienaren van de Kompanjie niet alleen, maar zich zelf ook in de meeste gevallen als zodanig gedroegen.
Om nog duideliker te maken, hoe de Kompanjie stond tegenover kolonisatie en hoe angstvallig ze haar rechten trachtte te verdedigen tegen elke vreemde inmenging, haal ik aan een brief, die de Zeventien op 20 November 1667 zonden aan de Commandeur. Het schijnt wel, zo zegt de missive, dat ze aan de Kaap de vreemdelingen eerder aanlokten dan afstootten.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek