United States or Svalbard and Jan Mayen ? Vote for the TOP Country of the Week !


Een riviertje, dat zich in de Koer uitstort, de Potsghow of Potskhowtsjaï, kronkelt zich schilderachtig door de velden; een dubbele wal van bergen, aan de eene zijde zich naar Goerië, aan de andere tot aan Erzeroem uitstrekkende, omgordt het oude domein der Djagheli.

Men moet de bergwanden, die de dalen scheiden, overklimmen, en dat is een ware Hercules-arbeid. Om zich naar Khenoes, Bitlis en Sert te begeven, moet men den Palandöken bestijgen, die zich boven Erzeroem verheft. De naam beteekent in het turksch: vallend zadel.

Te Sivas en Erzeroem vertoonen hun gebouwen indrukwekkende voorgevels, die dan ook in stand zijn gebleven, omdat zij stevig gebouwd waren; doch het meer naar binnen gelegen gedeelte, dat evenals bij de arabische gebouwen bestaat uit een binnenplein, waaromheen een bogengalerij en cellen of zuilengangen zijn gegroepeerd, is reeds weder vervallen, daar het niet bestemd was voor de blikken der bewonderende menigte.

De heer Grenard, consul te Erzeroem, die ook een reis door zuidelijk Kurdistan had gemaakt, placht met groote ingenomenheid te gewagen van dien eerwaardigen patriarch, die goed was voor zijn onderhoorigen, voorkomend jegens vreemdelingen, en zeer verstandige opmerkingen placht te maken over politieke en sociale toestanden.

Wel zouden de twee toppen, die het dichtst bij Erzeroem zijn gelegen, aanleiding kunnen geven tot de veronderstelling, dat zij eenmaal kraters zijn geweest; doch dit kan evengoed het gevolg zijn van afbrokkeling, waarbij de toevallige ligging der neergestorte rotsblokken den bergtop het voorkomen geeft van een kratermond.

De Imaret Cummbett te Erzeroem, vlak bij de Tchifté minarets, is grootscher van bouw en zuiver arabisch van opvatting.

Toen ik mijn ontdekkingstocht ondernam, langs lijnen die als 't ware een driehoek vormden, aan welks hoekpunten de plaatsen Erzeroem, Van en Erivan waren gelegen, had ik een vermoeiende reis, te paard, van 37 dagen voor den boeg; doch ik wist, dat ik op deze wijze de beste gelegenheid zou hebben, mij een duidelijk beeld te vormen van den toestand, waarin dit oude en belangwekkende volk verkeert.

Op dit punt vertoont het land overeenkomst met Frankrijk; maar er is toch nog grooter onderscheid tusschen de dadels van Diarbekir, de tabak van Mouch en de kusten der Zwarte Zee, en de beetwortels van Erzeroem, dan tusschen de producten van Provence en onze Noordelijke provinciën. Armenië, Georgië, en het Noorden van Perzië zijn het oorspronkelijk vaderland van de meeste onzer vruchtboomen.

Het is onmogelijk den rijkdom aan mineralen te schatten, die de bodem van Armenië verborgen houdt. Maar ook al ontdekt men ze nu en dan, niemand weet, wat ermede aan te vangen, of er op de beste wijze partij van te trekken. Kolen worden gevonden in de omstreken van Van in het Oosten, te Sivas en Malatia in 't Westen, te Kharpoet in het Zuiden, en in het midden te Baïbourt en Erzeroem.

Van jaar tot jaar vreest men, dat dergelijke gebeurtenissen zich zullen herhalen, en stellig zou dit gebeuren, als de benden fedaïs, die zich in Rusland hebben voorbereid, zooals een troep te Kars, met wier aanvoerder ik mij een uur heb onderhouden, erin slaagden, de grens over te trekken, zonder onmiddellijk door de soldaten te Erzeroem te worden teruggedreven; want het meerendeel der Armeniërs in Bitlis en Van zijn bereid, hen te steunen, en wie hiertoe niet gezind ware, zou zich toch, door vrees gedreven, bij de opstandelingen voegen.