Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 12 juni 2025
M'n bedoeling is nagenoeg, dat 'n gezonde beenbreuk my minder gevaarlyk voorkomt dan 't stikken in vermuffing. Gelooft ge niet met my lezer, dat er veel menschenzielen te-gronde gaan in 'n atmosfeer als die der Kopperlith's? Maak liever 'n ambachtsman van uw jongen, of 'n matroos! Over al de rytuigen van "papa" en de hoogheid van 'n elsasser konsul "die m'n zwager is."
Een prins wilde zijn nog ongeboren spruit opvoeden volgens de beginselen van den "Emile" en overstelpte Rousseau met details over de inrichting der kraamkamer; een jongeling wilde met zijn moeder breken, afstand doen van titel en goed, om als ambachtsman zijn brood te verdienen; een onbegrepen vrouw zocht bij hem vastheid voor haar gemoed.
Hij wordt geen ambachtsman, dat is hem veel te lastig, dat laat hij over aan den Chinees. Niet voor niets heeten de straten in de havenbuurt van Ambon, waar de winkels en werkplaatsen zijn, "Chineesche straten." Hij wil geen handel drijven. Dat is hem veel te zorgelijk. Het is de moeite waard eens te gaan kijken op den pasar.
De Javaansche koopman is arm. De Javaansche ambachtsman is arm, arm aan het lijf, arm aan de ziel. Zij zijn een arm volkje, wonend in steegjes en krotjes rondom het zwaar-ommuurde verblijf van een van duizenden bloedverwanten en dienaren omgeven vorst. Tusschen die twee is niets. Nòg niets? Of niets méér? D
Het mocht een schoon denkbeeld heeten, dat in de Rederijkerskamer de nederige ambachtsman zich eene plaats kon verschaffen naast den vermogenden handelaar of den deftigen regent: dat, waar alleen iemands letterkundige verdiensten in aanmerking kwamen, de winkelier Vondel of de smid Krul eene hoogere plaats innamen dan deze of gene Schepen of Commissaris; maar niet alle winkeliers en ambachtslieden, die in de Kamer werden opgenomen, waren mannen van bekwaamheid en studie als Vondel en Krul.
Neen, 't is een Ambachtsman, een ongelettert gast, Die nu de gantsche rey van Helicon verrast, Die noyt gezeten heeft aan Grieks of Roomsche disch, Wijst nu de weerelt aan, wat dat een Treurspel is. Athenen las het spel, en sprak: ik schrijf niet meer; Die ons door glas verlicht, verduystert al ons eer."
Maar in den loop van de zestig jaar, die verliepen voordat hij zich met de boven geciteerde woorden tot Eckermann kon wenden, heeft hij meermalen de verzuchting geslaakt, die men in Wilhelm Meisters Wanderjahren verneemt: "Elk ambachtsman schijnt mij de gelukkigste mensch; wat hij heeft te doen is uitgesproken, en wat hij kan leveren is beslist."
Intusschen was het getal der houten en rieten arbeiders- en dienstmanswoningen, rondom en in de schutse van het kasteel neêrgeslagen, allengs uitgebreid, en hier en daar met de woning van dezen en genen ambachtsman vermeerderd; menig bewoner van Eyteren had die plaats verlaten, en zich onder den IJsselsteyn neêrgezet; zoodoende was de buurt een gehucht geworden, en het gehucht tot de uitgestrektheid van een dorp aangegroeid, waar men groote behoefte begon te gevoelen aan eene kerk.
Hoe werkt het specialismus op de waarde van den individu? Tot het beantwoorden der eerste vraag ligt aanleiding in de vraag-zelf. Hoe men specialiteiten behoort te gebruiken? De Maatschappy moet hen gebruiken d.i. zy stelle ze niet aan haar hoofd. De specialiteit is ambachtsman die 't bestelde vervaardigt, maar geen stem heeft in 't bestellen. Hy levere z'n vakkennis waar die gevorderd wordt.
Dat hij in zijn jeugd een ambachtsman geweest was, maakte hem zijn leven lang het arbeidzame volk dieper eigen. En toen hij, aan den drempel van den roem, het moedig besluit nam om, zijn vrijheid reddend, voortaan van den arbeid zijner handen te leven, deed de spottende verbazing der vak-letterkundigen, zijn vrienden, hem vreemd aan: hij keerde immers terug tot een hem vertrouwden levensstaat.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek