United States or Tonga ? Vote for the TOP Country of the Week !


Nauwelijks 14 dagen na het sluiten van dit verdrag, den 20en Januari 1578, legde de aartshertog Matthias den eed af op de nieuwe staatsregeling, gelijk die door den prins van Oranje en de Staten-generaal na langdurige beraadslagingen was vastgesteld, hoewel hem daarbij ter nauwernood eene schaduw van macht gelaten was.

Wel 20,000 menschen, zeggen de schrijvers, zijn in onze Provincie omgekomen: 1800 telde men in ééne Grietenij. Daarna had men weder met dit onheil te kampen in 1572, 1573, 1575, 1577 en 1578. Toen evenwel, door tusschenkomst en dwang van Caspar de Robles, werd er gedijkt en gedamd.

Den 7en Januari 1578 werd een voor de Nederlanders weinig minder belangrijk stuk, een verdrag met koningin Elisabeth van Engeland, waarvoor Oranje reeds sinds lang vruchteloos geijverd had, te Londen onderteekend.

Te vergeefs trachtte de prins de Gentenaars door goede woorden tot rust te brengen, zijne pogingen baatten niets. In het begin van December 1578 brak er zelfs een nieuwe opstand uit, die een algemeenen beeldstorm en andere gewelddadigheden ten gevolge had.

Aan een der pilaren op toetssteen, omringd door een wit marmeren portiek in Jonischen stijl, vindt men een grafschrift ter eere van Cornelis Haga, die in 1578 te Schiedam werd geboren en zich gedurende 28 jaren als gezant te Constantinopel en later als voorzitter in de hoogste Raadzaal des lands verdienstelijk maakte voor den lande.

In 1578, na de overrompeling van Kortrijk door de Geuzen, werd het klooster met al zijne afhankelijkheden verwoest en afgebroken. Weinige boogscheuten verder vinden wij eene ouderwetsche herberg: de Blaasbalg. Vóor het huis loopt de Groeningebeek onder den steenweg. Verder komen wij langs het groene dal der Lei, waar honderden werklieden arbeiden. De toren van Kuurne steekt slank in de lucht.

De nieuwe wal was in 1536 gereed, waarna de oude versterkingen werden afgebroken. De vestingwerken werden telkens nog gewijzigd; in 1578 werden onder Prins Willem I in plaats van ronde torens bolwerken aangelegd en onder Prins Willem III werd Breda door den beroemden vestingbouwkundige Menno van Coehoorn van nieuwe wallen en versterkingen op staatskosten voorzien.

Reeds in 1578 was er te Amsterdam een huis, »de kuil der Leeuwen" geheeten; de bewoner van dat huis werd genoemd Simon Pietersz. in den kuyl der Leeuwen . Over sommige namen, die met coul, een andere form van het woord kuil zijn samengesteld, zie men bl. 256. Over put en pit, en over een paar geslachtsnamen, met dit woord samengesteld, zie men bl. 251.

Zijne vrienden waarschuwden hem; zij vreesden dat hij door het woedend gemeen vermoord zou worden, maar hij verachtte elk gevaar, waar het er op aan kwam, tot bereiking van het groote doel zijns levens werkzaam te zijn. Den 24en December 1578 kwam hij te Gent aan. Hij had eene hoogst moeilijke taak te volvoeren.

Dat alles had op den 2den September 1578 een doldriftige hoop ijveraars, die met geweld de kerk waren binnengedrongen, vernield en vergruisd, verscheurd en aan flarden gereten. Doch volvoerde de moedwil hier, wat in de Oudekerk, op last der Regeering doch ordelijk en bedaard bereids geschied was, een noodlottig toeval deed, ruim vijf en zestig later, gewichtiger schade.