United States or Singapore ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ihináhandóg namin sa kabataan n~g lahi~g Tagalog a~g m~ga hapyáw, sipì, at sinóp na itó sa m~ga panitik n~g m~ga lalo~g litáw na tao~g ami~g hinugutan n~g m~ga ináakala~g karapatdapat basahin, makilala, at pagaralan n~g ati~g m~ga bat
Diyan mamamalas ang isang larawang Sipi sa ulila't payapang libin~gan, Diyan makikita ang dusta kong buhay Na sawang-sawa na sa kawáy n~g hukay. Hindi ko matalos itong nangyayari't Ang namamalas ko'y dilím na parati, Bulo sa pagsuyo, bigo sa pagkasi, Kurus sa baunan n~g naduduhagi.
O ang "sino ang" ay di kaya "sinong" upang basahin namang gaya ng na kay P. Sayo?: "Ito ang mapait sa lahat nang dusa ¡sa aquin ay sinong mag-aala-ala!" Tungcol sa "nang", sa tulang: "Cung nasusuclám ca sa aquing candun~gan, lason sa pusô mo nang hindi binyagan"... ay "ang" ang nakalagay kay De los Santos at sa "Kun sino ..."; nguni't sa aming sipi at kay P. Sayo ay "nang" ang nakalagay.
Tungkol sa "n~guni,i," ay naging parang bugtong na anak ang ligazon "i" o "y" sa lagay niyang ito. Ganito ang maliwanag at walang alinlangang nasa sipi namin: nguni't sa "Kun sino ..." at kay P. Sayo ay ligazon "t" ang nakalagay. Sa sipi man naman namin ay laging "t" ang ginagamit sa mga pangsubaling "nguni" at "dapoua". Aywan nga kung bakit dito na lamang naging "i". Maging ang "y" sa "anaki'y" ng "Kun sino ...", sa kanyang: "Pag-ibig anaki'y aking nakilala di dapat palakhin ang bat
Ano pa nga't kung pagtitiyagaang isumag pa sa palimbag ni G. Sayo, at ayon sa isa lamang pagbasang ginawa namin, ay makikita ang di mabilang na pagkakaiba. Ang sa "Kun sino ..." ay tila sipi sa "Florante" o sumag sa iniingatan ni Dr. Pardo de Tavera, na binago nga lamang ang pagkakasulat, ayon sa bagong ortograpia.
pati nga ng "anaki'y" diyan ay "anaqui,t," sa sipi namin. Nguni't ang pang-ugnay na iyang "y" ay "isang halamang napakalusog at mabulaklak hangga nitong mga huling panahon at ngayon na nga lamang naging lanta". Karaniwan ding gamitin, di pa nalalaon, sa mga "datapuwa" at "nguni" at "subali", na kaipala'y higit pa kay sa "t".
Ako'y di binati at parang hindi na kakilalang tan~gi, ganyan n~gang talaga ang taong maganda, mapagmalakihin sapagka't may uri na lubhang mataas kay sa isang Hari. Ako'y linimot mo. Kahit magkakita'y hindi man n~gitian, gayong kakilala, hindi ba't diwata ikaw nitong diwa? Hindi ba't batisan ikaw n~g pag-asa at ikaw'y may ban~gong sipi sa sampaga?
Nguni't hindi namin ginawa ang ganitong pagtutumpak sapagka't wala kaming ibang hangad kundi maipakilala lamang ang tunay na sipi ng lumabas noong 1861 na buháy pa ang Makata at siping sinakit na maging siya rin at walang munti mang kaibhan, pati sa kanyang mga kamalian. Wala nga kaming munti mang binago sa siping ito. Ni isa mang kuwit ay hindi inalis.
Hindi nga lamang "ualang" ang napapaiba, kundi gayon din naman ang "bago,i," na sa iba, ay walang pang-ugnay. "Bago" lamang ang nakalagay, gayon sa "Kun sino ...", gayon sa palimbag ni P. Sayo. Tungkol sa "uica,i," sa sabing: "cundî ang uica,i, "icao na umagao" ... ay lainlangan kami sa aming sipi.
Sa kanya nga kaya iyang sunodsunod na "binig-yang" at "daang" at "aquing" at "pang" ...? Katakottakot na "palamuti" at kagulatgulat na pananagalog! Hindi, hindi kay Balagtas iyan. Marahil ay walang ligazon ang "aquin" upang makahingahinga naman ng kaunti ang dagundong ng kalakuerda!... Subali't ganyan ang sa "Kun sino ..." at sa sipi namin.