Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 23 mei 2025


Ofschoon zich in de jaren na '50 bij Tolstoi nog geen bepaalde wereldbeschouwing gevormd had, heeft de richting van den Sawremjennik hem toch nooit aangetrokken. Eindelijk hebben, volgens Tolstoi's eigen bekentenis, genieën op het gebied der fraaie letteren altijd meer invloed op zijn letterkundigen arbeid gehad, dan genieën op het gebied der journalistiek.

Alles wat hem omringt, d.w.z. voor zoover het indruk maakt op een kind, komt in het boek voor, en daardoor staan alle hoofdstukken op zichzelf, verbonden door één draad die door 't geheele werk loopt, n.l. door de wereldbeschouwing van den knaap. Het groote talent van den schrijver blijkt ook nog uit het volgende.

De roman, afhankelijk gesteld van grondige studie der anthropologie, psychologie en sociologie; de lyrische poëzie in dienst van alle wetenschappen en elke wijsbegeerte mij dunkt deze teekenen der tijden zouden Van Lennep niet al te zeer hebben mishaagd. Nog een kenmerkend hoofdstuk zijner aesthetische wereldbeschouwing, draagt tot opschrift: "Verdiensten der achttiende eeuw."

Plaats naast dezen Zeus een crucifix of een Ecce-Homo: er ligt een afgrond tusschen beiden, niet waar? De afgrond, die de oude wereld van de moderne, de antieke wereldbeschouwing van de christelijke scheidt.

Wat zijn humor betreft, gelijkt hij op Falstaff, met dat verschil, dat deze typisch Engelsch is, terwijl de humor van Sancho Panza universeel is. Deze komische boer met de wereldbeschouwing van een wijsgeer, en de onbewuste luimigheid van een Handy Andy, zou in alle landen kunnen voorkomen.

En nu is de laatste daad van Kloos juist geweest, deze dichters op te delven. Beets en De Génestet waren geen groote dichters, maar zij hadden het in zich. Beets met zijn "Camera" mag er toch wezen, en hij leefde toch heelemaal in de Protestantsch burgerlijke Hollandsche wereld.... Ik stel mij voor, dat er moeilijk iets kleiners is te vinden dan deze wereldbeschouwing.

Hij die de wereld vanuit een nieuw gezichtspunt gaat beschouwen, en zijn levenswijze dra naar die nieuwe wereldbeschouwing heeft gevoegd, zal als de eerste blijdschap is geluwd bespeuren dat zijn ziel van het initiatief zijns Geestes nog niet is doordrongen, dat zijn gemoed zich nog niet uit de oude verhoudingen heeft bevrijd.

Maar niet deze "oude bourgeoisie" der magistratuur was de voornaamste draagster der nieuwe wereldbeschouwing, die in de natuurwetenschappelijke, staats-rechtelijke en philosophische geschriften der Encyclopedisten een diepzinnige, meesleepende en schitterende uitdrukking zou vinden.

Daarop tracht hij het verschil aan te toonen en laat eene definitie volgen van de drie volgende hoofdbegrippen: beschaving, opvoeding en onderricht. "Beschaving in den ruimen zin van 't woord is, volgens onze overtuiging, eene samenvoeging van de invloeden die den mensch ontwikkelen, hem eene ruimere wereldbeschouwing geven en hem nieuwe kennis schenken.

Ook in 't allerkleinste is ze machtig boven alles." Harmonie, eenheid van verstand en verbeelding is de nieuwe gedachte door M. gegrepen; zoo heeft hij in beginsel overwonnen de tegenstrijdigheid zijner wereldbeschouwing. Ook het onredelijke van zijn verlangen om met millioenen de wereld te verbeteren heeft hij ingezien.

Woord Van De Dag

kiest

Anderen Op Zoek