United States or Malaysia ? Vote for the TOP Country of the Week !


NORA. Plichten jegens mij zelf. HELMER. In de eerste plaats ben je vrouw en moeder. NORA. Daar geloof ik niet meer aan. Ik geloof dat ik in de eerste plaats mensch ben, ik, net zoo goed als jij ... of in elk geval zal ik trachten het te worden. Ik weet wel dat in elk geval zal trachten het te worden.

Wil de vrouw den strijd aanbinden tegen de prostitutie, dan zorge zij dat der vrouwen invloed op de wetgeving zich zoo spoedig mogelijk kunne doen gelden, opdat maatregelen genomen worden, waarbij aan de mannen in dezen niet alléén rechten en aan de vrouwen alléén plichten worden toebedeeld.

Hij moet, goed speler zijnde, zelf het spel meespelen en in alles voorgaan. Hij kan een grooten invloed ten goede, echter ook, zoo hij geen juist begrip van zijn plichten heeft, ten kwade uitoefenen op spel en spelers. In de eerste plaats moet hij zorgen dat het spel tot vreugde van de spelers beoefend wordt. Zoo moet het voortdurend berispen der spelers vermeden worden.

Had zij aan deze "plichten" dan niet reeds principiëel te kort gedaan door voor Goethe te voelen gelijk ze deed, en werd de "haar zoo lieve zonde", waaromtrent ze op de keerzijde van een zijner brieven getuigde, dat haar geweten haar niet zeide of ze er voor moest boeten, er geringer op, nu zij haren minnaar op geveinsde gronden weigerde wat des huwelijks is?

Zij was een dame uit de beste kringen, een Fransche, die haar man was gevolgd en met hem voor zijn fouten boette. Ze hield zich dapper, kookte en waschte en vervulde de plichten van een plantersvrouw, terwijl ze vroeger zich in het geheel niet met de huishouding bemoeide. Tot steun had ze enkel een inboorlingenvrouw, die weinig uitrichtte.

Maar toen ook was de huiskamer het ware middelpunt van elks bestaan, waartoe ieder zich haastte terug te keeren, zoodra de dagtaak in werkplaats, winkel of kantoor was afgeloopen, en zoo vaak niet de plichten jegens stad of kerk of polder naar elders riepen.

Welke plichten de mensch in dien natuurtoestand heeft, wordt dan verder en hier komt het vooral op aan afgeleid uit de neigingen van den mensch, die de een sociaal, de andere anti-sociaal, de een egoïstisch, de andere altruïstisch noemt of beide te gelijk.

De Mohammedanen gelooven, dat een priester de wetten moet kennen, omdat de wetten moeten bevatten de voorschriften van God, in betrekking tot de handelingen der menschen; dat God heeft voorgeschreven en in den Koran heeft vastgelegd de plichten, die de mensch heeft te vervullen, de handelingen, die hij bij voorkeur moet doen en andere die hij beslist moet nalaten.

De vorstin was daaraan, sedert de oudste dochters dezelfde phase waren ingetreden, reeds gewoon, maar nu gevoelde zij, dat de prikkelbaarheid van de vorst op dit punt meer grond had. Zij zag in, dat er den laatsten tijd zeer veel in de maatschappelijke zeden was veranderd en dat de plichten eener moeder zwaarder waren geworden.

Want, men bedriege zich niet, de vruchten der lagere scholen zijn niet bepaald tot het eigenlijk onderwijs alleen: hun voornaamst en meest weldadig uitwerksel is de opvoeding, is de vorming van het hart en de veredeling van den geest. Is het niet in de lagere school dat men den kinderen des volks allereerst een klaar denkbeeld geeft van de plichten jegens God en jegens den medemensch?