United States or American Samoa ? Vote for the TOP Country of the Week !
In die grafkamer heeft de hoofdman gerust te midden van zijne wapens en kostbaarheden, maar voor tijden reeds heeft men in den grafheuvel eene loopgraaf ingebracht, door den wand van het oude schip heen.
Dit laatste openbaart zich voor 't eerst zeer sterk in De Vrijwilliger, den man, die met een bajonetsteek een "vijand" doodt, en als hij onder zich in de loopgraaf diens brekende oogen ziet, "pardon" stamelt. Vooral hierin is wel de volle en ònmiddellijk zich uitende tragiek van den krijg bereikt, terwijl weer eene prachtig visionnair-beeldende kracht het treffendst in De Vlucht is.
Stil bukt de vrijwilliger het hoofd en jubelt niet mee. Zijn korte adem zwoegt en hijgt, zijn handen beven, zijn zwakke beenen weifelen en knikken onder hem. In doodsche stilte gaat hij een eind verder op den rand der loopgraaf zitten en staart over den langzaam-aan wegsomberenden horizont. Het lange, lage, rose schijnsel aan den einder is slechts een vale lichtstreep meer.
»Nu, ge moet het zelf weten," meende de Kommandant, wien de gedachte begon te bekooren, dat het brutale Maxim tot zwijgen zou worden gebracht. »Ik zal het weten," zeide Frits met moedige stem, en over den beschermenden klipwal heenspringend, dook hij weg, plat op zijn buik, in de sloot, die als een soort loopgraaf in schuine richting naar het Maxim liep.
Het electrische licht deed den schiefer, den kalksteen en de oude roode zandsteenen der wanden prachtig vonkelen; men zou gemeend hebben zich in eene geopende loopgraaf in het midden van Devonshire te bevinden, dat zijn naam aan deze soort van gronden gaf.
Men hoorde op het Carrouselplein de slepende sabels van al die ongemeene soldaten der groote republiek en van het groote keizerrijk; er was gedrang van helden voor de deur van Napoleon; mannen van den Rijn, van de Schelde, van de Etsch, en van den Nijl, krijgsmakkers van Joubert, Desaix, Marceaux, Hoche, Kléber; aerostaten van Fleurus, grenadiers van Metz, pontonniers van Genua, huzaren welke de piramiden gezien hadden, artilleristen welke de kanonskogel van Junot met aarde getroffen had; kurassiers die stormenderhand de in de Zuiderzee ter anker liggende vloot genomen hadden; de eenen waren Napoleon op de brug van Lodi gevolgd, de anderen hadden Murat in de loopgraaf van Mantua begeleid, weder anderen waren Lannes in den hollen weg van Montebello gevolgd.
De zuiver-menschlijke tragedie duurde slechts een oogenblik; de doode vijand is nog maar een roerloos hoopje vuil en bloed, en om hem heen weergalmt luid-bulderend hoezee-geschreeuw. Hij staart met waanzinnige oogen en ziet zijn makkers vreugde-dansen en hoog zwaaien met hun képi's en geweren. Zij hebben de loopgraaf genomen; zij hebben overwonnen en jubelen wild hun trotsche blijdschap uit.
De vlugge oogenblikken hebben een beteekenis van eeuwen. Tijd geldt niet meer; 't moment is alles! Hoog staat de vrijwilliger even op den berm der loopgraaf en ziet zijn vijand in de diepte. Zijn vijand, want rechts en links zijn het de vijanden der kameraden. Zijn vijand, want de man mikt en schiet op hem en het schot vliegt hem, brandend, rakelings, naast de linkerwang.
Achterover op z'n rug strekte hij zich op den bedauwden grond, de armen wijd uiteengespreid, den mond geopend om den geurigen lentenacht met volle teugen in zich op te ademen. Zijn oogen zagen den hemel in.... Zoo vonden ze hem later, toen na een schot te hebben gehoord, ze hem de loopgraaf indroegen.
En op het wijde water, onder sterrelenden avondhemel, had ze dan gedacht hoe in zulk een nacht Heinz het niet langer kon harden in de lage loopgraaf, in stank van modder, bloed en excrementen..., en hij ondanks de waarschuwing der kameraden, naar buiten was gegaan, na een laatsten brief aan haar, waarin hij schreef hoe een verstikkende afschuw hem naar buiten dreef, al dreigde er doodsgevaar; hoe de lentenacht lokte, weg van de verpesting waarin hij ademhaalde.
Woord Van De Dag