United States or San Marino ? Vote for the TOP Country of the Week !


Terwijl de beeldende kunst reeds het schilderachtige van den bedelaar ziet, de bekoring van den vorm dus, is de litteratuur enkel nog vervuld van de beteekenis van den bedelaar, 't zij zij hem beklaagt, of prijst, of verwenscht. De prototypen nu van het litteraire realisme der armoede-schildering liggen juist in die verwenschingen.

Niemand durfde meer iets ten nadeele van den afgestorvene zeggen, want de critikus van het grootste litteraire blad had Muller de eenige ware poëet van Nederland genoemd en de critikus was buitengewoon knap, die wist het, zei men en men heeft altijd gelijk!

Is eenmaal dit verschil erkend, dan blijkt bij een vergelijking van de litteraire en de picturale uitdrukking aan bepaalde voorbeelden, en in bijzonderheden, de gelijksoortigheid toch weer veel grooter, dan zij aanvankelijk scheen.

Er kwam geen antwoord op dezen brief, en langen tijd liet zij niet van zich hooren. Plotseling echter kwamen er eenige brieven na elkaar en werd de band tusschen hen beiden weer nauwer aangehaald. Hij bracht haar op de hoogte van zijne litteraire plannen, beschreef haar zijn leven te St.-Petersburg en ontvouwde haar wederom zijne hooge idealen ten opzichte van het familieleven.

Ook hierin staat hij onder de humanisten vooraan. Door zijn buitengewoon rijke litteraire werkzaamheid, en door zijn veelvuldige reizen, die hem gelegenheid gaven, in persoon raad en aanwijzing te geven, heeft hij misschien meer dan iemand anders bijgedragen tot de verbreiding van het humanisme.

Toen in 1878 te Parijs tijdens de wereldtentoonstelling vele schrijvers en kunstenaars uit de geheele wereld bijeen waren, werd daar opgericht de Association littéraire internationale, voornamelijk met het doel, de beginselen der auteursbescherming in alle landen te doen doordringen en te verdedigen en aan verbetering van de internationale regeling mede te werken.

Veel van het litteraire paganisme der vol ontwikkelde Renaissance valt niet ernstiger op te nemen dan deze uitingen. Van meer beteekenis voor het doordringen van den nieuwen geest is het, wanneer zich een besef van waardeering van het heidensch geloof, met name het heidensche offer, als zoodanig aankondigt.

Ieder kenner van de middeleeuwsche litteratuur weet, dat dit litteraire paganisme volstrekt niet beperkt is tot de sfeer der Renaissance. Wanneer de humanisten God "princeps superum" en Maria "genitrix tonantis" noemen, begaan zij niets ongehoords.

Het is een blij geluid; ook de droefheden der liefde: het smachten en klagen, het leed van de verlatene, worden opgenomen in dien zoeten toon. In de pastorale vindt telkens weer de erotiek de aanraking terug met het natuurgenot, dat haar onmisbaar was. Zoo wordt de pastorale het veld, waarop zich de litteraire uitdrukking van het natuurgevoel ontwikkelt.

In Denemarken doet de nieuwe richting haar intocht in de epoque makende geschriften van Brandes en in de litteraire voortbrengselen van een reeks jongere schrijvers als Drachmann, Jacobsen en anderen, en Noorwegen blijft niet achter. Kenschetsend voor dit land is het, dat de nieuwe denkbeelden niet uitsluitend door eene jongere generatie gedragen worden.