United States or Peru ? Vote for the TOP Country of the Week !
Θεαίτητος. Σχεδόν. Σωκράτης. Καθώς φαίνεται λοιπόν, με όνειρα εγίναμεν πλούσιοι, όταν ενομίσαμεν ότι κατέχομεν τον αληθέστερον ορισμόν της επιστήμης. Ή θέλεις να μη τον κατακρίνωμεν ακόμη; Διότι ίσως κανείς ειπή ότι δεν είναι αυτός ο ορισμός αυτού, αλλά έν άλλο από τα τρία είδη, από τα οποία, καθώς είπαμεν, έν ήτο να ορίσωμεν την επιστήμην ως ορθήν κρίσιν μετά λόγου. Θεαίτητος.
Τόρα όμως πρέπει να συζητήσης μαζί μου, αρχίζων, καθώς φαίνεται, πρώτον από τον σοφιστήν και να ερευνάς και να εξηγής διά λόγου τι είναι. Διότι προς το παρόν συ και εγώ το όνομα μόνον κατέχομεν εξ ίσου ως προς αυτόν. Ενώ το επάγγελμα, διά το οποίον του δίδομεν αυτό το όνομα, δεν είναι παράδοξον ο καθείς μας να το αντιλαμβάνεται διαφορετικά.
Η σωφροσύνη αύτη καθιστά ημάς ισχυρούς εν τω πολέμω και συνετούς εις τας συσκέψεις· ισχυρούς, διότι εκ της σωφροσύνης πηγάζει το αίσθημα της τιμής, εκ τούτου δε η ευψυχία· συνετούς, διότι εξεπαιδεύθημεν τόσον απλώς ώστε να μη περιφρονώμεν τους νόμους και τόσον αυστηρώς ώστε να μη απειθώμεν εις αυτούς· τέλος διότι μη όντες τόσον σοφοί εις τα ανωφελή πράγματα δεν κατέχομεν την τέχνην να μεμφώμεθα διά λόγων ωραίων τας προετοιμασίας των πολεμίων, και έπειτα να πράττωμεν έργα ανόμοια προς τους λόγους.
Διότι έως τόρα χίλιες φορές ανεφέραμεν το γνωρίζω και δεν γνωρίζω και την επιστήμην και την ανεπιστημοσύνην, ωσάν τάχα να ενοούμεν ο είς τον άλλον, αφού ακόμη δεν γνωρίζομεν τι είναι επιστήμη. Και αν αγαπάς μάλιστα, και αυτήν την στιγμήν εκάμαμεν χρήσιν του δεν γνωρίζω και του εννοώ, ενώ δεν έπρεπε, αφού δεν κατέχομεν την επιστήμην. Θεαίτητος.
Προσελθόντες λοιπόν προς τους Λακεδαιμονίους, είπον ότι ήθελον και αυτοί να ομιλήσουν προς τον λαόν, εάν δεν υπήρχέ τι το εμποδίζον. Ότε δε οι Λακεδαιμόνιοι επέτρεψαν να προσέλθουν, προχωρήσαντες οι Αθηναίοι είπον τα εξής. Συγχρόνως δε θέλομεν να αποδείξωμεν προς όλους τούτους τους εναντίον ημών κατακραυγάζοντας ότι όσα κατέχομεν τα ελάβομεν άνευ αδικιών, και ότι η πόλις ημών είναι αξία λόγου.
Διότι παρεδέχθημεν, του είπα, ότι θα είμεθα ευτυχείς και ευχαριστημένοι, αν είχαμεν πολλά αγαθά, — Μάλιστα. — Λοιπόν, σε ερωτώ, θα ήμεθα ευτυχείς με τα αγαθά που κατέχομεν, αν μας ωφελούσαν, ή αν δεν μας ωφελούσαν εις τίποτε; — Αν μας ωφελούσαν βέβαια. — Θα ωφελούσαν όμως αρά γε εις τίποτε, αν απλώς τα είχαμεν, χωρίς να κάμωμεν καμμίαν χρήσιν αυτών; αν, παραδείγματος χάριν, είχαμεν αφθόνους τροφάς και δεν τας ετρώγαμεν, ή ποτά και δεν τα επίναμεν, θα ημπορούσαμεν να ειπούμεν ότι μας ωφελούν τίποτε; — Όχι βέβαια. — Έτσι και όλοι οι τεχνίται, αν είχαν όλα, που του χρειάζονται του καθενός διά το επάγγελμά του, και δεν έκαμναν καμμίαν χρήσιν αυτών, θα ήσαν αρά γε ευτυχείς απλώς και μόνον δι' αυτό, διότι έχουν δηλαδή όλα όσα πρέπει να έχη ο τεχνίτης; αν, παραδείγματος χάριν, ένα ξυλουργός είχεν όλα τα εργαλεία που του χρειάζονται και όλην επίσης την ξυλικήν, δεν τα ειργάζετο όμως, θα έβλεπε τάχα καμμίαν ωφέλειαν από αυτό; — Καμμίαν απολύτως. — Και λοιπόν, αν ένας άνθρωπος είχε άπειρα πλούτη και όλα εκείνα τα άλλα αγαθά που ανεφέραμεν, χωρίς όμως να τα χρησιμοποιή καθόλου, η κτήσις αρά γε αυτών των αγαθών μόνη θα έφθανε διά να τον κάμη ευτυχή; — Όχι βέβαια, Σώκρατες. — Πρέπει λοιπόν, καθώς φαίνεται, διά να είναι ευτυχής ένας άνθρωπος, όχι μόνον να είναι κάτοχος όλων αυτών των αγαθών, αλλά και να τα μεταχειρίζεται προσέτι· διότι άλλως εις τίποτε δεν του χρησιμεύει η απόκτησίς των. — Αυτό είναι η αλήθεια. — Παραδέχεσαι λοιπόν τώρα, Κλεινία, ότι η κτήσις και η χρήσις των αγαθών αρκούν διά να κάμουν ένα άνθρωπον ευτηχή; — Έτσι μου φαίνεται. — Αλλά οφείλει αρά γε να κάμνη ορθήν χρήσιν, ή είναι αδιάφορον το πράγμα; — Ορθήν βέβαια. — Πολύ σωστά απήντησες· επειδή πολύ χειρότερον είναι, νομίζω, να κάμνη κανείς κακήν χρήσιν ενός πράγματος, παρά να μην κάμνη καθόλου· διότι το πρώτον είναι κακόν, ενώ το άλλο τουλάχιστον δεν είναι ούτε καλόν ούτε κακόν· ή δεν είναι έτσι; — Έτσι μάλιστα. — Αλλά, δεν μου λέγεις, υπάρχει άλλο πράγμα που να διδάσκη την κατεργασίαν και την χρήσιν των ξύλων παρά η ξυλουργική επιστήμη; — Όχι βέβαια. — Και εις την κατασκευήν επίσης των εργαλείων η σχετική επιστήμη είναι βέβαια εκείνη που διδάσκει το ορθόν. — Μάλιστα. — Το ίδιον λοιπόν και διά την χρήσιν των αγαθών εκείνων που ανεφέραμεν εις την αρχήν, του πλούτου και της υγιείας και του κάλλους, δεν είναι η επιστήμη η οποία καθοδηγεί και διδάσκει πώς να τα μεταχειριζώμεθα ορθώς, ή τίποτε άλλο τάχα; — Η επιστήμη. — Όχι λοιπόν μόνον την επιτυχίαν, αλλά και την καλήν χρήσιν, καθώς φαίνεται, παρέχει η επιστήμη εις τους ανθρώπους εις όλα όσα έχουν ή κάμνουν. — Συμφωνώ. — Και μα την αλήθεια τι το όφελος από όλα τα άλλα πράγματα, που ημπορεί να έχη ο άνθρωπος, δίχως την φρόνησιν και την σοφίαν; τι θα τον ωφελήσουν όσα και αν έχη και όσα και αν κάνη, όταν δεν έχη νουν; δεν είναι προτιμότερον να έχη ολιγώτερα από τα άλλα και να έχη νουν; και σε παρακαλώ εξέτασε το πράγμα κατ' αυτόν τον τρόπον· όσον ολιγώτερα κάμνη κανείς, δεν θα περιπίπτη και εις ολιγώτερα σφάλματα; και εις όσον ολιγώτερα σφάλματα περιπίπτη, δεν θα ευρίσκεται και εις ολιγώτερον κακήν κατάστασιν; και εις όσον ολιγώτερον κακήν κατάστασιν ευρίσκεται, δεν θα είναι και ολιγώτερον δυστυχής; — Και βέβαια. — Και πότε θα κάμνη κανείς ολιγώτερα, όταν είναι πτωχός ή πλούσιος; — Όταν είναι πτωχός.
Και περί της αναμνήσεως είπομεν τι είναι, και πώς γίνεται και διά ποίαν αιτίαν. * Η ανάμνησις είναι η ενέργεια, δι' ης συμπληρούμεν μνήμην ατελή• είναι λοιπόν προσπάθεια του νου ίνα συνενώση τα μέρη μνήμης, α κατέχομεν ήδη, και ανασυστήση ολόκληρον την μνήμην. Ούτοι είναι τα «&Προβλήματα&», κατ' άλλους δε αι απορίαι αι εκτιθέμεναι εν τω Κεφ. Α' της παρούσης πραγματείας.
Εκείνος όμως ίσως μας νομίζει γελοίους, όταν μας ερωτήσουν διά το όνομά σου και απαντήσωμεν με συλλαβισμόν αυτού, διότι ναι μεν κρίνομεν και λέγομεν ορθώς όσα λέγομεν, νομίζομεν όμως ότι τάχα είμεθα γραμματικοί και κατέχομεν και λέγομεν γραμματικώς τον ορισμόν του ονόματος του Θεαιτήτου.
Λέξη Της Ημέρας