United States or Isle of Man ? Vote for the TOP Country of the Week !
¡Datapuwa't párì Damaso!... Nakikilala na pô ninyó cung anó ang "indio"; bahagyâ pa lamang nacacaalam n~g cauntî ay nagmamarunong na. Ang lahát n~g m~ga úhuguing iyáng napapasa Europa'y.... ¡N~guní't pakinggan pô ninyó!... ang isinasalabat n~g Alcalde, na nababalisá dahil sa masasakít na m~ga pasaring na iyón.
Pagpanhik sa bahay ay tinun~go niya yaong paminggala't kakaing talaga palayok nang buksan ay walang nakita kamunti nang sukat na makain baga. Agad pinasok niya't kusang itinanong ang lutong pagkain kung saan naroon Ama ay bahagya na lamang tumugon aniya'y di ako makakilos n~gayon.
Nagninin~gas ang araw sa taluctóc n~g lan~git at walang anó mang alapaap na nacacucublí sa maningníng niyang cabilugan; bahagyâ na pinagágalaw n~g han~gin ang dáhon n~g m~ga cahoy; hálos tuyô na ang m~ga daan; waláng man~gahas cahi't isang ibon man lamang na iwan ang lilim n~g m~ga san~gá.
At hibáng na tinun~go ang ilang m~ga sandatang típon, n~guni't bahagyâ pa lamang nacahugot n~g dalawáng sundang ay cusang binitiwan, at tiningnang wari'y sirâ ang isip si Ibarra, na nananatiling hindi cumikilos. ¡Aba! ¿anó ang aking gagawin? ang ibinulóng, at saca tumacas at iniwan ang bahay na iyón.
Hindi mo dapat pakikamayan ang isang abang alferez lamang, ang sinabi sa canyang asawa n~g malayo na ang alferez; bahagya na niya hinipo ang canyang capacete at icaw ay nagpugay n~g sombrero; hindi ca marunong magbigay camahalan sa iyong cataasan! ¡Siya ang puno ri....rito! At ano ang cabuluhan sa atin n~g bagay na iyan. ¿Tayo baga'y m~ga indio?
At saca sinabi n~g dalaga ang hulíng pagkikita nilá ni Ibarra, n~guni't inilin~gid niyá ang lihim n~g canyáng paguiguing tao. Bahagyâ nang macapaniwal
¡Diyán..! sa alin mang lugar. ang sagot n~g "cocinero", na bahagyá na sinulyáp ang m~ga gúlay na iyón, na ang canyáng guinágawa ang siyáng totoong pinakikialaman: siya'y naghihimulmol n~g isáng capón.
Dumating ang mapan~ganib na sandali at gumiyaguis na nag-ulol sa akin ang hibo ni Satanas, at inakala ko nang ganapin ang maru~gis na isinabudhi, datapwa't nang isasagawa ko na, ay di naman nagkaroon n~g bahagya man lamang na pagsalansang ang aking anak, pagkapalibhasa'y di natatahong iyao'y sawi sa m~ga kautusan.
Ito'y lubós na catotohanan. Ang sumusulat nito'y nacapan~gumpisal n~g panahóng cabataan pa sa isáng fraileng palibhasa'y bahagyâ n~g macawatas n~g wicang tagalog, ipinipilit na ang casalanang ikinucumpisal ay sabihin n~g nan~gun~gumpisal sa m~ga salitáng cahalayhalay at magagaang na sa Diccionariong wicang castil
Bahagya pa lamang cararating n~g lalaking di kilala'y siyáng paglabás namang bigla n~g isang lalaki rin sa licuran n~g isang malaking bató, lumapit at binunot ang isang revolver. ¿Sino ca? ang tanong sa wicang tagalog na mabalasic ang tinig, casabay ang pagtataas n~g "gatillo" n~g canyang sandata.