Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 12 oktober 2025


Wij zagen vroeger, dat de amphyoxus, koploos gewerveld dier, den overgang vormt van de ongewervelden tot de gewervelden: de paleontologie is weer in volmaakte overeenstemming met de physiologie: de visschen, de oorspronkelijke glansschubbigen, behooren tot het type van den amphyoxus. Zij missen wervels en inwendige beenderen.

De hals bevatte waarschijnlijk hoogstens tien wervels en was even groot als die van de ichthyosauri. De hand, met vijf vingers, eindigde in leden, die geene klauwen bezaten en had den bouw der vinnen. De langste vinger had zes leden; de kortste vier. Marsh teekent aan den duim slechts drie leden. De achterste ledematen komen in bouw met de voorste overeen, doch zijn iets kleiner.

Vooreerst kan zich tusschen de beide beenderen bevinden eene eenigszins veerkrachtige, rekbare massa, die slechts eene geringe beweging veroorlooft. Zoo zijn twee op elkaar volgende wervels door kraakbeen met elkander verbonden. Zijn twee beenderen niet anders dan met een zeer rekbaar bandje aan elkander vastgehecht, dan is de onderlinge bewegelijkheid grooter; en dan spreekt men van een gewricht.

Geen kieuwdeksel, noch vlies over de kieuwen. Ademhaling door ronde gaten Geen kieuw-deksel maar een -vlies. Kieuwspleten op zijde in den hals; vier gepaarde vinnen. Een kieuw-deksel maar geen membraan. Vier gepaarde vinnen; bek onder de snuit. Een kieuw-deksel en een vlies over de kieuwen. Macrorhynchus. Ovoides. Wervelkolom uit beenige, onbuigzame wervels bestaand.

De staart is iets langer dan het overige deel van het lichaam; deze bereikt eene lengte van vijf meters en bevat 51 wervels. Hij is evenals die van den krokodil zijdelings samengedrukt. De voorste ledematen zijn korter dan de achterste. Zij zijn dik en krachtig, en eindigen in eene hand met vijf vingers.

Aangezien het ruggemerg op de hoogte van den 1en of 2en lendenwervel eindigt, moeten de lenden-, heiligbeens- en stuitbeenszenuwen dus nog een eind in het ruggemergskanaal afleggen, voor zij de voor ieder harer bestemde uitgangsopening in de wervels bereiken. Op Plaat IV is dit alles zeer juist afgebeeld. De sympathische zenuwen vormen een afzonderlijke groep.

De vier ledematen van den ichthyosaurus waren gepantserd als een ijzeren handschoen, terwijl het overige deel van het lichaam geene wapenrusting ter verdediging bezat. Het groote aantal en de dubbelholle oppervlakte der wervels doen ons besluiten, dat het monster eene grootte vlugheid bezat, waardoor het, hoewel schijnbaar log, gemakkelijk zijne prooi kon bereiken.

Reeds in 1863 heeft Dawson verscheidene amphibiën en kruipende dieren gevonden, vooral eene soort, die den naam van Hylonomus gekregen heeft, en die door de inrichting harer wervels in staat moet geweest zijn, om buiten het water te klimmen en te springen. Huxley heeft in de steenkool van Groot-Brittanië verscheidene kruipende dieren gevonden, waaronder den Anthracosaurus, twee meters lang.

Borst- en buikholte worden aan hare rugzijde door de wervelkolom of ruggegraat begrensd, welke uit vele platte beenstukken, de wervels, bestaat. De bovenste wervel draagt den schedel, welke de schedelholte insluit; deze zet zich voort in de reeks wervelholten, die in de verschillende wervels aanwezig zijn. De verschillende wervelholten vormen te zamen de ruggemergsholte.

Onder den schedel vindt men vooreerst een aantal halswervels; vooral bij den mensch zijn deze betrekkelijk klein. Men vindt bij den mensch, het paard en het rund, en bij de verdere zoogenoemde "zoogdieren" een zevental halswervels; hoe langer de hals is, des te langer zijn de halswervels; hun getal is altijd zeven. Deze wervels zijn gewoonlijk tamelijk bewegelijk met elkander verbonden.

Woord Van De Dag

sanktie

Anderen Op Zoek