United States or Montserrat ? Vote for the TOP Country of the Week !
Wij kunnen ons hier niet verdiepen in de kritische beschouwingen en geleerde vertoogen, waartoe de veel besproken kwestie omtrent Schöngauer en zijn werk aanleiding heeft gegeven. Noch de meester zelf, noch zijne leerlingen hebben de moeite genomen de schilderijen te teekenen, waarvan de echtheid zoo hevig betwist of betwijfeld wordt.
De heer Goetswiller noemt in zijn boek over het museum van Colmar een tiental schilderijen op, in deze verzameling en in de Sint-Maartenskerk aanwezig, die hij voor het werk van Schöngauer houdt. In de sakristij van St. Maarten hebben wij de Madonna in de rozenhaag, een stuk dat door sommigen uitbundig is geprezen en eene voorname plaats inneemt in de historie der kunst.
Maar toch zou ik achten, aan mijn plicht te kort te hebben gedaan, indien ik mijn lezers niet op de hoogte bracht van het weinige, dat ons omtrent het leven van den beroemden schilder-graveur Martin Schöngauer, het hoofd der school van Colmar, bekend is.
Zeker niet van Schöngauer zijn de zestien tafereelen uit het Lijden, waarvan wij reeds vroeger spraken, en die uit de oude kerk der Dominikanen afkomstig zijn. De ruwe en onbeholpen wijze van teekenen zou alleen reeds voldoende zijn om ons te overtuigen, dat wij hier niet het werk van dien meester voor ons hebben, al stond de vervaardiger van deze stukken niet buiten zijn invloed.
Het inwendige van het klooster is, op zich zelve, uit een architektonisch oogpunt bovendien wel de aandacht waard. Binnentredende, ziet ge een ruimen vierkanten hof, door eene sierlijke zuilengalerij omringd. In het midden van den hof verrijst het steenen standbeeld van den schilder-graveur Maarten Schöngauer; het voetstuk is tot fontein ingericht.
Albrecht Dürer, die in 1492 te Colmar kwam om in het atelier van Schöngauer te studeeren, vond hem, volgens de verklaring van Christian Scheurl in zijn Vita Antonie Kressen, in 1515 gedrukt, niet meer in leven. Schöngauer zelf was een leerling van Rogier Van der Weyde.
Onder de werken, die aan hem worden toegeschreven, zag ik er een in het museum te Madrid: een altaarstuk, door gothische bogen in drie vakken of nissen verdeeld, voorstellende den Zaligmaker, de Madonna en Sint-Jan; in de galerij van het paleis Sciarra Colonna te Rome, de Dood van Onze-Lieve-Vrouwe; in de Pinakotheek te Munchen, de Intocht van David in Jerusalem met het hoofd van Goliath; in de National Gallery te Londen, nogmaals de Dood van Onze-Lieve-Vrouwe, van veel kleiner afmetingen dan onze schilderijen te Colmar, maar met eene fijnheid van uitdrukking, een diepte van gevoel en een meesterschap van bewerking, die Schöngauer anders slechts in zijne gravuren toont te bezitten.
Want zij gaven aan de Duitschers hunnen Schiller, Wieland, Schwab, Uhland en nog eene geheele reeks uitstekende moderne dichters. Bij hen rijpten ook de uitstekendste koppen en de grootste denkers van Duitschland, zooals een Keppler, een Hegel en Schelling. Onder hunne talrijke kunstenaars zijn Hans Holbein, Martin Schongauer en Adam Krafft wereldberoemd geworden.
Daar is toch zekere overeenkomst, zekere verwijderde verwantschap tusschen deze schilderijen en de gravuren van Schöngauer, die allen van zijn naamteeken zijn voorzien. Het museum van Colmar bezit maar zeer weinig origineele gravuren van den beroemden kunstenaar, slechts enkele platen in deze verzameling dragen zijn monogram.
Deze fragmenten zijn uit verschillende deelen van den Elzas afkomstig. Het standbeeld van Schöngauer, dat daar zoo rustig en ernstig midden op den hof verrijst, die schepping van een onzer tijdgenooten, waardig eene plaats in te nemen onder de meesterstukken der kunst, schijnt te waken over deze overblijfselen van de beeldhouwkunst der vroegere eeuwen.
Woord Van De Dag