United States or Åland ? Vote for the TOP Country of the Week !
Samarkand, ongetwijfeld het Maracanda der Grieken, de hoofdstad van het oude Sogdiana, is reeds sedert overoude tijden de mededingster van Bokhara. Vóór de regeering der Samaniden was zij de koningin der steden in het stroomgebied van den Oxus; zij begon van haar hoogen rang te dalen, toen Ismaël zijne residentie naar Bokhara verlegde.
Op den achtsten September 1886 moest de spoorweg dus nog over ruim tweehonderd wersten worden doorgetrokken om den alouden Oxus te bereiken; de bouw van dit vak, het moeilijkste van de geheele lijn, was reeds den dertigsten November daaraanvolgende voltooid, zoo dat men nu slechts eenige uren noodig heeft voor de reis door eene woestijn, welke vroeger drie of vier dagen vorderde, waarbij men dan nog de kans liep, half verblind te worden door de wolken van zand, die de sterke wind voor zich uitdrijft.
Bij Tsardsjoeï aan den Oxus wordt hij niet slechts veelvuldig in de kooi gehouden, maar ook als levend speelgoed, dat men voortdurend in de handen houdt en koestert, door sommige personen hoog geschat. Bij vele is een naakte plek om 't oog aanwezig.
De voor bebouwing vatbare streek is niet groot: het eigenlijke Khiwa strekt zich niet verder uit, dan het water van den Oxus, hetzij door natuurlijke, hetzij door kunstmatig aangelegde kanalen, in het binnenland kan doordringen en den grond vruchtbaar maken. Verder op begint de woestijn.
Deze herhaalde verplaatsingen, waarvan onbetwistbare dokumenten gewag maken, zijn bovendien op de meest afdoende wijze bevestigd door de nauwkeurige verkenningen en opnemingen van de oude bedding van den Oxus, thans onder den naam van de Oesboï bekend, die ter hoogte van de stad Koenia-Oergendsh zich van de tegenwoordige bedding afscheidde en naar de baai van Krasnowodsk liep.
De Amoe-darja is echter niet de eenige rivier in deze landstreek, welke in den loop der tijden hare bedding heeft verlegd. Toen de Amoe zich nog in de Kaspische-zee uitstortte, liep de Sirdarja of Iaxartes in den Oxus uit; het groote meer Aral bestond toen niet of was althans niet veel meer dan een moeras.
De Oxus, van de Compagnie des Messageries maritimes, was juist aangekomen; aan boord bevonden zich mijne twee vrienden, de heeren Bréon en Korthals, aan wie met mij, van wege het ministerie van onderwijs, eene wetenschappelijke zending was opgedragen naar de straat Soenda en het vulkanische eiland Krakatau.
Om van dezen waterweg in zijn tegenwoordigen toestand gebruik te kunnen maken, moet men dus eene flottille van platboomde stoombooten tot zijne beschikking hebben. Wordt met den bouw van deze vloot evenveel spoed gemaakt als met den spoorweg, dan zal zij zeker binnen niet langen tijd de wateren van den Oxus klieven.
Iaxartes, Iaxartes, rivier in aziatisch Scythia, thans Syr-Daria, uitloopende in het Aral-meer; in de oudheid nam men echter aan, dat ze evenals de Oxus in de Caspische zee mondde; wel kende men een Oxia palus van hooren zeggen, maar dat de Oxus en Iaxartes hierin uitliepen, wist men niet. Z. ook Oxus.
Het mag inderdaad onmogelijk worden geacht, dat de grieksche geografen, na de veroveringen van Alexander en de stichting van helleensche staten in Centraal-Azië, vooral ook na het onderzoek van de oostelijke oevers der Kaspische-zee door den zeevaarder Patroclus op last van Seleucus I, zich omtrent een zoo belangrijk punt als de loop van den Oxus zouden hebben vergist.
Woord Van De Dag