Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 29 oktober 2025
Zij wordt ingestoken en heeft de gedaante van een halven ring, die om het halve hoofd sluit, hooger dan het oorijzer: smal aan het achtereinde, dat onder de muts en onder de bladen van het oorijzer gestoken wordt, breed en plat aan het vooreinde, dat op het vooreinde uitkomt. Zij is van goud en vaak met edelsteenen bezet.
De ouderen herinneren zich, dat in hun jeugd bijna allen in nationale kleedij gingen, althans met de muts en de rest van de kleeding was dan althans van ouderwetsche stof, snit en kleur. De menschen van middelbaren leeftijd van thans tooien zich nu en dan nog met de muts en het oorijzer of de gouden sieraden, die van de ouders zijn geërfd, en dan nog alléén uit piëteit voor hun voorzaten.
Zoo verandert ... en verdwijnt gaandeweg de Nationale Kleedij. In Ermelo en Putten is de dracht weer anders. Men draagt er bijna geen oorijzer meer. Bunschoten en Spakenburg vormen weer een klasse op zich zelf. In Nijkerk, het oude en merkwaardige stadje, ziet men niets dan mutsen, de beroemde cornet-muts, met de lange achterstrook en de vele kleine plooitjes die het hoofd omgeven.
Daarover het oorijzer van zilver of goud, in hoofdvorm gelijk aan den oorijzer-vorm van Staphorst tot Nunspeet, en zóó gedragen dat de "speld" onder aan de wang komt, zijdelings van den mond, zooals op Urk en op Staphorst.
Wie kent het wafelmeisje niet, het nette, het zindelijke, het minzame wafelmeisje, met haar Frieschen kap, haar zilveren oorijzer, haar glanzend jakje, haar helder boezelaar, haar groene muiltjes en het bord in haar hand, waarover een blank servet is gespreid, dat de Wafels diep gheruyt, Wel ghesuyckert, wel ghecruyt, Wel met boter overdroopt,
Daarover komt de bonte muts, in sterke kleuren, een soort kalotje dat een deel van de witte muts laat zien. Daarover het oorijzer, met een bandje vastgehouden en met de krul aan de slapen. Van het haar komt niets te zien, ook zelfs niet boven het voorhoofd. De indruk van deze Nunspeter bonte-muts is zeer fraai.
De heele hoofd-versiering is zeer nauw aan het hoofd aansluitend, zoodat het gezicht dat dikwijls zeer schoon is duidelijk uitkomt. Opmerkelijk is daarbij het echt vrouwelijke raffinement waarmee het oorijzer gedragen wordt. De knop, waar dat nationale kleinood in eindigt, komt bij de Urker-meisjes midden op de wang, dicht bij den mond.
Uit de wijze van ontvangst kan de vrijer al spoedig bemerken, of zijn komst en aanzoek welkom is. Blijft het meisje zitten en laat ze het stoelzetten aan een der huisgenooten over; neemt de Friesche schoone haar oorijzer van het hoofd en klaagt over hoofdpijn, dan weet de vrijer, hoe laat het is en kan hij zijn matjes oprollen.
Ook is bij de Staphorster-vrouwen het oorijzer breeder dan bij die in Gelderland, en het ondersteunt niet meer de haarvlecht achter tegen het hoofd, maar ligt boven op de kruin, in schuine richting. Ook zijn er andere afwijkingen in de Staphorster dracht, zoodat de geheele vorm van de hoofdbedekking anders wordt.
De naam van het oorijzer schijnt vast verbonden aan den naam van het metaal, waaruit de oudste ringen vervaardigd werden: het ijzer. Men hoort ook "hoofdijzer", of kortweg "ijzer". Maar in werkelijkheid worden ijzeren oorijzers nergens meer gedragen. Thans zijn ze van koper, verguld koper, zilver of goud. Het verspreidingsgebied van het oorijzer is vrij groot.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek