United States or Aruba ? Vote for the TOP Country of the Week !
De colleges in de physika, de mathesis, de geschiedenis en de vreemde talen zijn opgedragen aan een jong geleerde, die zich bijna den geheelen dag bezig houdt met het rooken van opium.
Scheikunde, mathesis, statika, sterrekunde, geschiedenis, hartstocht, ontbinding, groei, kristallizatie ... alles heeft zy in haar oneindig magazyn, alles wendt ze aan, alles beheerscht ze, alles brengt ze voort door gelyktydige en harmonische toepassing van haar krachten.
"Het doel van mijn tweejarig dorpsleven is: 1. de studie van de rechtswetenschappen voor zoover noodig, voor het eindexamen van de universiteit; 2. de studie van de praktische en gedeeltelijk van de theoretische geneeskunde; 3. de studie der talen: Fransch, Russisch, Engelsch, Italiaansch, Duitsch en Latijn; 4. de studie der landhuishoudkunde, zoowel praktisch als theoretisch; 5. de studie der geschiedenis, aardrijkskunde en statistiek; 6. de studie der mathesis voor zoover die op het gymnasium verlangd wordt; 7. het schrijven van eene dissertatie; 8. trachten naar den hoogsten graad van volmaking in muziek en schilderkunst; 9. levensregels schrijven; 10. het verkrijgen van eenige bedrevenheid in de natuurwetenschappen; 11. geschriften samenstellen betreffende alles wat ik zal leeren."
Telkens zat ik te zoeken naar een stuk geschiedenis, dat misschien onder een hoop mathesis lag of naar eenig taalkundig ondergoed, waarvan ik niet meer wist, waar ik het gelegd had. Ook bemerkte ik, dat ik eene menigte zaken bij mij had, die niet noodig waren, en aan den anderen kant soms vergeten had, mee te nemen, wat volstrekt onmisbaar bleek.
Gisteravond heeft hij met Koen op diens kamer Mathesis gewerkt. Na éénen heeft hij turende en turende op een hellend vlak, dat vlak al grooter en grooter zien worden, akelig groot, en het vlak heeft hem opgeslokt, inééns, zonder dat hij er iets van bemerkte. Koenraad moet wel zijn best hebben gedaan om Willem weer wakker te krijgen, doch het is hem niet gelukt.
Beiden kwamen binnen; mevrouw Maren met de gewone vraag: "Ook een brief van Vader, meisjes?" en Laurie om op zijn onweerstaanbare manier te vragen: "Hebben niet een paar van jullie lust in een ritje? Ik heb mathesis zitten blokken, tot mijn hoofd suf is, en ga mijn hersens eens opfrisschen door een flinken toer.
Nauwelijks toch zijn wij haar opgegaan of wij zien ter linkerzijde een grootsch gebouw, met hooge blauwe steenen stoep, waarboven wij de woorden: »Hoogere Burgerschool" lezen, welks lokalen, zeer geschikt voor de lessen daar in verschillende vakken gegeven, tevens dienen voor de avondschool van het gunstig bekende genootschap »Mathesis scientiarum genitrix" in 1785 gesticht en sedert eene bron van kennis geworden voor menigeen wiens naam onder de deftige burgers van Leiden schitterend heeft uitgeblonken.
Onder al de vakken zijner studie was het vooral de aardrijkskunde, waarvoor Dick Sand een sterke voorliefde gevoelde, totdat hij den ouderdom bereikte om dat gedeelte der mathesis te leeren dat betrekking heeft op de zeevaart. Bij dit theoretische gedeelte van zijn onderricht, verzuimde hij niet de praktijk te voegen.
Overigens spreekt het wel van zelf, dat de Tsaar zich gedurende zijn verblijf hier te lande ook nog met iets anders dan timmeren onledig hield. Hij nam les in de stuurmanskunst en teekenen, in mathesis en astronomie; hij kwam, vooral ook door bemiddeling van Nicolaas Witsen, in aanraking met onderscheidene mannen van naam op wetenschappelijk gebied, met professor Ruysch, met Boerhave, met Leeuwenhoek, met Van der Heyden, den uitvinder der brandspuiten, met Coehoorn, en ook met de voornaamste kooplieden en mannen van zaken te Amsterdam. Men kan zich wel eenigermate voorstellen, welk een diepen en onvergetelijken indruk het Amsterdam van die dagen en geheel het hollandsche leven op den ontvankelijken vorst maken moest, die zich hier inderdaad in eene nieuwe wereld, waarbij de zijne zeer ver ten achteren was, zag overgeplaatst. Met eigenlijke politiek schijnt hij zich minder te hebben bemoeid, al had hij een en andermaal eene samenkomst met Willem
Woord Van De Dag