United States or Puerto Rico ? Vote for the TOP Country of the Week !
XVI. Maar de grondgedachte, door Goethe de metamorphose der planten genoemd, reikt veel verder dan het beperkte gebied, waarop hij ze aanvankelijk toepaste. Evenzeer als men Linné's opvattingen benutte bij de studie van geheel de levende natuur, is dit met Goethes inzicht het geval.
Het eerste deel van den roman, de verwikkeling waaruit de verdere gebeurtenissen onontkoombaar voortvloeien, is bijna oogenblikkelijk gereed. Goethes ervaringen te Wetzlar behoeven slechts weinig gewijzigd om een ontknooping, als Jerusalems leven die vond, toe te laten.
De schilder, die hem Goethes portret moest zenden, had hem een afbeelding van den dichter Bardt gestuurd, maar Lavater liep daar niet in en beweerde dat het Goethe niet kon zijn. Toen hij echter Wolfgang in levenden lijve voor zich zag, scheen hij te twijfelen, wat, bij de hooge achting die hij hem toedroeg, geen wonder was. "Ben jij het?" "Ik ben 't."
En in de wolken verschijnt een engel, die Goethes naam toont, waarop Minerva den naam bekranst en haar zooeven ontvangen geschenken, waaronder een gouden lier, voor Goethe bestemt. In vuurletters verschijnen de woorden Faust en Iphigenie. Langzamerhand, met de wilde haren, raakte men den lust in het tooneelspelen kwijt: een troep "teutsche Comedianten" kreeg verlof den schouwburg te gebruiken.
Maar droefheid is hem hier niet het laatste. Bij het schrijven van den Götz omgeslagen in wanhopige verontwaardiging, wordt ze hier tot rust. Het geval Jerusalem verhalend, verhaalt hij een episode die in de gemoeds-historie van elk gevoelig man voorkomt, een ziels-phase die wijl in Goethes tijd de jeugd met zijn ideeën aan 't bewind komt de eerstvolgende decenniën zal beheerschen.
Kort na hun ontstaan reeds werden twintig liederen getoonzet door zijn vriend Breitkopf, een zoon van den Breitkopf die de noten-typographie uitdacht. Zij verschenen in 1769 onder den titel: Neue Lieder. Goethes naam is op het titelblad niet gemeld.
En vandaar zijn vreugde toen hij mocht beweren, dat voor vergelijkende studie van dier- en menschenschedels de vermeende scheidingslijn niet stand hield. Zijn Morphologie belichaamt deze gedachte uitvoeriger. XV. Goethes zoeken als plantkundige gaat in dezelfde richting.
Er verschenen heel wat parodieën, anti-xeniën, tegengeschenken, die persoonlijke aanvallen in den zelfden trant beantwoordden, die Goethes huwelijksleven bezwadderden, die van de onjuiste onderstelling uitgingen, dat Goethe en Schiller op dezelfde wijze waren te treffen als gewone literaire straatjongens.
Muller, de vader van de nieuwere physiologie, getuigt dat hij de ontdekking van zijn "spezifischen Sinnesenergiën" aan vierjarige studie van de Farbenlehre dankt. Over den grondslag van Goethes kleurtheorie zijn de geleerden echter minder te spreken. Kleuren ontstaan bij een bepaalden graad van verduistering van het licht.
Zooals wel blijkt uit een monographie, door dezen over Goethes laatste ziekte geschreven, hebben de artsen het nooit met den dichter kunnen vinden. Ze begrepen niet hoe hij als jongen zoo zwak en toch zoo taai kon zijn; en ze begrepen niet hoe hij op zijn tachtigste jaar nog zoo gaaf en zoo frisch was gebleven.
Woord Van De Dag