United States or Honduras ? Vote for the TOP Country of the Week !
Eene byzondere groep van geslachtsnamen wordt geformd door die patronymika, welke achter den uitgang ing nog het aanhangsel son, sen of eene enkele s vertoonen. Die s is hier anders niet als het kenmerk van den tweeden naamval waarin het woord of de naam staat. Het zijn dus namen die te gelijker tijd de kenmerken vertoonen der oude en der nieue patronymikale formen; zie § 4, 5 en 6.
En die volkseigene taalregels, die de zelfden zijn noord en zuid van den Moerdijk, de zelfden aan Schelde en Rijn, aan Maas en IJssel, die zijn het juist, volgens welke de nederlandsche geslachtsnamen geformd zijn. De geslachtsnamen toch zijn rechtstreeks uit den mond van het eigenlike volk voortgekomen; zy danken hunnen oorsprong onmiddellik aan de spraakmakende gemeente.
Even als laatstgenoemde naam, zoo zijn ook geformd de geslachtsnamen Zeldenrust en Seldenrijk. Een tegenhanger van Zeldenrust is nog de geslachtsnaam Buitenrust. Ja, maar 't is geenszins zeker dat deze naam oorspronkelik in der daad »zelden rijk" beteekent.
De geslachtsnamen die niet van vreemde, maar van nederlandsche plaatsnamen, op deze wyze geformd zijn, behooren geenszins tot de meest voorkomenden. Immers worden in Nederland de namen van inlandsche plaatsen veel meer tot geslachtsnamen gemaakt door voorvoeging van het woordje van.
Namelik wat de omstandigheid betreft, die aanleiding gaf tot hun ontstaan, en wat de wyze aangaat, waarop zy geformd zijn. En echter, ieder oningewyde zal my moeten toegeven dat de geslachtsnamen Snitsevorg, Rhemrev, Ednenov, Kijdsmeir, Reeb niet slechts een hoochst zonderling, maar tevens een alles behalven nederlandsch voorkomen vertoonen.
Van Dokkum, Van Oosterzee, Van Leens, enz. Het aantal dezer geslachtsnamen, in de Nederlanden inheemsch, is verbazend groot. Geformd van plaatsnamen uit alle gewesten, treft men ze in al onze provinciën menigvuldig aan. Toch is de verspreiding dezer namen over alle deelen des lands geenszins gelijkmatig.
Ik verdeel dezen nog weer in twee groepen, welke my wel beiden even onverklaarbaar zijn, maar waarvan de namen, die de eerste groep samenstellen, toch uit duidelik nederlandsche woorden en letterverbindingen zijn geformd. Maar de namen van de tweede groep vertoonen buitendien nog een vreemd voorkomen. Zy zijn oogenschijnlik van vreemden oorsprong.
Dit zijn zeker zeer oude geslachtsnamen die nog dagteekenen uit den tijd toen men ook nog in deze landstreek, in 't oude Friesland tusschen Lauers en Eems, de friesche taal sprak. Dus minstens uit de 16de eeu. Eindelik moet hier nog genoemd worden de geslachtsnaam Smilda, die op oudfriesche wyze geformd is uit den naam van het drentsche dorp de Smilde.
Als tegenhanger van den geslachtsnaam Broodwinner, in Friesland inheemsch, komt in de vlaamsche gewesten de geslachtsnaam Winnebroot voor, die natuurlik de zelfde beteekenis heeft, en die, by misspelling en onverstand, in Fransch-Vlaanderen als Winibroot geschreven wordt. Juist zoo geformd als deze naam Winnebroot is ook de geslachtsnaam Winnepenninck, die in beteekenis eveneens duidelik is.
In West-Vlaanderen ligt een dorp dat den naam van Aertrijcke draagt; de geslachtsnamen Van Aertrijcke en Van Aerdrijk zijn hoochst waarschijnlik aan dezen dorpsnaam ontleend. De gedachte is by my opgekomen of de geslachtsnaam Van Hemelrijck misschien ook kon ontstaan zijn, en willekeurig geformd, als eenen tegenhanger van Van Aertrijcke.