Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 19 juni 2025
En ziehier de overoude en onverouderbare roeping van den epischen en den dramatischen dichter, dat is, voor onzen tijd, van den romanschrijver en van den tooneelschrijver. Een beroemd socialistisch auteur, wiens werk men het allerminst aan zou zien! wie het was, doet er niet toe, geen Hollander bekende mij eens, de tegenwoordige menschheid te haten; hij vond haar leelijk en enkel afkeerwekkend.
In zijn achtste jaar reeds had hij een vertoog tegen den destijds heerschenden gekunstelden dramatischen smaak geschreven: een smaak, dien hij later met zooveel tact wist te vormen, dat hij in het midden der vorige eeuw het italiaansche tooneel wat tooneel- en blijspel betreft geheel beheerschte. Hier schreef hij eenige tooneelstukken en zijne belangwekkende Mémoires in het fransch.
Hij is niet althans niet zoo absoluut als de drama-schrijver aan tijd en plaats gebonden; hij kan desverkiezend bij sommige onderdeelen wat langer stilstaan, zonder vrees den dramatischen loop daardoor te verstoren. De schrijver van een tooneelstuk daarentegen moet zijn geheele werk in een beperkt aantal tooneelen laten afspelen.
Tot hoofdpersoon wordt hij weer in Pan, dan in het drietal samenbehoorende tooneelstukken Ved Rigets Port, Livets Spil en Aftenrøde en in het wonderlijke gedicht in dramatischen vorm Munken Vendt . In latere werken komen nog bij herhaling figuren voor, die aan het type herinneren, maar zij domineeren zelden meer.
Werther is niet alleen een schildering van de gevoelens die elk rechtgeaard jongeling in meerdere of mindere mate verontrusten of boeien; het toont gelukkig niet in dramatischen vorm! waartoe die gevoelens moeten leiden, indien geen op overleg gevestigde wil een wijd verlangen bendigt.
Hiermede is gezegd dat wij aan zijnen geest geen vreemde bestanddeelen opdringen, wanneer wij trachten een ontwikkelingsgang op te sporen in zijn dramatischen arbeid. Een voorbeeld: Goethe wil den waard op Alcests kamer hebben, opdat hij vermoedens opvatt' tegen zijn daar aanwezige dochter. Hoe krijgt hij hem op die kamer?
Zelftucht en punctualisme tegenover afkeer van dwang; hollandsche nuchtere werkelijkheidszin tegenover behoefte aan een verbeeldingswereld. Het zijn die tegenstellingen in en om haar zelf, dat worstelen tusschen "het moet" en het "ik wil", die vooral de groote drijfveeren geworden zijn voor haar arbeid, en den dramatischen vorm, met zijn conflicten, in hoofdzaak bepaald hebben.
Hij leest de auto-biographie die de laatste ridder, Götz von Berlichingen, tot zijn verdediging heeft opgesteld: en hij wil de nagedachtenis van dezen braven, ruwen, waarheidlievenden zelfhelper uit den middeleeuwschen vrijbuiterstijd, de nagedachtenis van dien echten Duitscher redden, door hem in dramatischen vorm te doen herleven.
Want de geest van Ibsen had distantie noodig . En 't is al opmerkelijk, dat de dichter pas voor goed aan den dramatischen arbeid voor zijn keizersthema kon beginnen, toen hij Rome verlaten had en in Duitschland zijn woonplaats had opgeslagen, zoo was het niet minder van gewicht voor hem, dat hij ook nog de ervaring kreeg van het groot gebeuren tusschen de jaren 1864 en 1871 . Die ondervinding bevrijdde eerst zijn geest volledig: de neêrgang van het Fransche Keizerrijk, de opkomst en het snel vergaan der Commune van Parijs, de jonge macht van het Duitsche Rijk, dat alles gaf zijn blik eerst de energie om in de verte te zien.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek