United States or Anguilla ? Vote for the TOP Country of the Week !
Zoo is de Woutergeschiedenis in en door de Ideen heengewerkt, maar toch als een bewuste tegenstelling tot die Ideen. In de Woutergeschiedenis geeft Multatuli de idee op de wijze van het sprookje, de idee gekleurd door het schoone licht der fantasie.
Gaat hij daarentegen van den mensen uit, dan vormt hij zich een God naar eigen beeld: in de Woutergeschiedenis schetst M. hoe Wouter zijn Godsbegrip opbouwde: "Geen 'Weg ter Zaligheid' en geen katechismus was er in geslaagd het kind den anderen god te ontrooven, dien hy in 't gemoed droeg, en waarmee hy zich ziehier z'n hoogmoed! zonder de minste aanbidding vereenzelvigde.
In dit opzicht zet hij de goede realistische traditie der Hollandsche kunst voort: de kleinburgerlijke milieus uit de Woutergeschiedenis zijn verwant met die van Breeroo, Wolff en Deken en Beets.
Zeer merkwaardig in dit inzicht zijn de romans van August Lafontaine: deze boeken blijven hem boeien. Het zijn dezelfde, die in de Woutergeschiedenis herhaaldelijk ter sprake komen en in welker stijl hij de luchtkasteelen van zijn zestienjarigen leeftijd optrok. In zijn brieven aan Tine, in zijn Ideën komt hij telkens terug op die romans: één er van noemt hij in het bizonder: Hermann Lange.
Is 't waar dat zy de genade heeft? Hoe kom ik er aan? Wat moet 'n mensch doen om veel te weten, om... alles te weten? Alles? Hm?" De Woutergeschiedenis is niet voltooid: we verliezen Wouter uit 't oog als hij met pastoor Jansen op weg is naar Haarlem om de gevolgen van een dommen streek goed te maken.
Deze eerste, ernstige liefde want uit de Woutergeschiedenis weten we, dat Wouter-Eduard van zijn kinderjaren af heel wat "vlammen" gehad heeft is tot romantische beleving verdicht. Hoe een geliefde te idealiseeren, hoe eene ongelukkige liefde te dragen, dat had hij uit zijn romantische boeken geleerd: het was een nieuwe sensatie nu zèlf in het leven dat belangwekkende te ervaren.
Het is de strijd van Multatuli's eigen kinderjaren, dien hij eerst onbewust, later bewust gestreden heeft. Toch moet de Woutergeschiedenis niet opgevat worden als M.'s autobiographie. In dieperen zin is dit wel het geval: het leed, de droomen, de innerlijke strijd en ontwikkeling zijner kinderjaren zijn er in geteekend. Maar niet zijn ouderlijk huis, niet zijn moeder vooral.
De grens tusschen deze uitweidingen en de Woutergeschiedenis is vaak moeilijk te trekken: soms zijn het korte kernachtige spreuken, soms dijen ze uit tot lange vertoogen. Zoo vinden we hoofdstukken mèt en hoofdstukken zònder ideen, ook wel eens Ideen zonder hoofdstuk, herhaaldelijk hoofdstukken met zijsprongen op 't gebied van kunst, geschiedenis, zedelijkheid, politiek of literaire kritiek.
De Woutergeschiedenis is onvoltooid gebleven. Wel is het Multatuli's plan geweest Wouter tot diens dood toe te volgen, daarom liet hij hem dan ook omstreeks 1800 geboren worden. Maar de bittere stemming over kritiek op zijn werk en persoon, over het uitblijven der zoo vurig bepleite hervormingen, verduisterden voorgoed de Fancy-verschijning in zijn gemoed.
In het tweede gedeelte der Woutergeschiedenis krijgt Wouter een lotgenoot: tegenover Wouter, die aan kleinburgerlijke bekrompenheid tracht te ontkomen, verschijnt Prinses Erica, die zich tegen vorstelijke geesteloosheid en vormelijkheid verzet. Wouter ziet in Erica de ware verschijning zijner Fancy, door wie de liefelijke Femke wordt verdrongen.