Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 15 mei 2025
MAERLANT'S werken, o.a. zijne strophische gedichten, zijn hem niet onbekend gebleven; doch meer had hij te danken aan het werk van BOENDALE die een paar geslachten ouder moet zijn geweest dan de Hollandsche spreker. Stukken van der Leken Spieghel zijn door WILLEM in zijne werken opgenomen.
Eerlang vond hij daarin een navolger in ~GYSBERT JACOBSZ.~, schooldienaar te Bolsward, die, na eerst in het Nederduitsch zwakke proeven, nog in den trant van SPIEGHEL, te hebben gegeven, zich in het Friesch tot eene hoogte verhief, welke hem tot een voorwerp der bewondering zijner nakomelingen heeft gemaakt.
Dit karakter spreekt zich uit ook in de titels dezer werken: een doctrinael is een leerboek, inzonderheid van practische moraal; Spiegel der Zonden spreekt voor zich zelf. JAN DE WEERT noemde zijn werk in den tekst: "Spieghel der Zonden of Doctrinael", en de middeleeuwsche titel vóór den aanvang luidt: "Hier beghint een goet boec van den VII. doetsonden ende van den X gheboden."
Van den twaelf Dogheden, eer eene zedekundig dan een mystiek geschrift, geeft eene beschouwing der Christelijke deugd, welker grondslag de ootmoed wordt genoemd. In Spieghel der ewigher Salicheit ontvangen wij beschouwingen over het kloosterleven, het Avondmaal en de soorten van avondmaalgangers.
Evenzoo behelst de roman van de Roos, vooral in zijn eerste deel, eene uiteenzetting van het wezen der hoofsche liefde. Daarom is de tweede titel van dezen roman, dien wij in het werk zelf vinden: nl. Spieghel der minne, zooveel juister, omdat hij het wezen van het boek beter aanwijst.
Aanvankelijk sloot Vondel zich vooral bij zijne brabantsche landgenooten aan, wat toch niet belette, dat hij naast de Protestanten Coster, Brederoo, Hooft en de Katholieken Vechters of Victorijn, Spieghel en Roemer Visscher, lid was van het hollandsch Rederijkersgilde. Daar oefende hij zich in de Dichtkunst.
MAERLANT kende ons gedicht reeds, want in zijn Spieghel Historiael laat hij er zich afkeurend over uit. Tot tweemaal toe verwijt hij den dichters van beroep dat zij in hunne poëzie KAREL DEN GROOTE beliegen en onder andere gedichten van dien aard vermeldt hij ook "van bere Wisslau die saghe" en
In zijn Spieghel Historiael leverde hij populair-wetenschappelijk werk, dat voor dien tijd hooge waarde bezat. Het verleden was voor de leeken tot dusver één nevelachtig verschiet van eentonig grijs geweest; deze Spiegel wierp er voor het eerst krachtige lichtstralen in en doorheen.
In den Dietschen Doctrinael vinden wij een hoofdstuk "Van der Godheit" en "noch subtijlre van Gode", in der Leken Spieghel een paar hoofdstukken "van Gods wesene" en "van den wesene der zielen", doch wat beteekent dat viertal tegenover de honderde hoofdstukken van anderen aard?
Voorts het Leven van Sinte Amand dat vervaardigd is door zekeren GILLIS DE WEVEL, vertaald uit het Latijn, onder gebruikmaking van geschriften als UTENBROEKE'S Spieghel Historiael; en ten slotte mag misschien een gedicht van Sinte Kunera van Rhenen, "hare gheboerte, hare passie en die verheffinge", ook nog tot de 14de eeuw gebracht worden . De vijf eerstgenoemde werken zullen wel alle uit Zuidnederland afkomstig zijn; het laatste schijnt, naar het dialect te oordeelen, in Gelderland te zijn ontstaan; is dat zoo, dan ligt het vermoeden voor de hand, dat het in Rhenen zelf of de omstreken van dat stadje zal zijn vervaardigd.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek