United States or Lesotho ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ter herinnering hieraan stichtte hij later aan de overzijde, in Epirus, de stad Nicopolis. Actor of petitor, de eischer of klager in een iudicium privatum, ook de aanklager in een causa publica; daar de vormen van het privaatproces op het quaestionenproces worden overgebracht, neemt men ook verschillende woorden daarvan over.

Censorinus, rom. taalgeleerde van omstreeks 240 na C., van wien nog een werk de die natali bestaat, waarin hij vooral over den invloed van sterren en geesten op 's menschen geboorte en levenslot handelt. Het werk berust op goede bronnen. Census. Bij den census moest ieder burger zich bij de censoren aangeven, die hiertoe in de villa publica op den Campus Martius zitting hielden.

Zij had verscheiden tempels te Rome; in den oudsten, die bij het Capitolium lag en volgens de sage door Numa gewijd was, werd zij als F. publica populi Romani vereerd. In werkelijkheid is de tempel eerst gebouwd in 254 of 250, maar de dienst was ouder. Het zinnebeeld der trouw waren twee in elkaar gelegde handen. Fidius, z. Dius Fidius.

De via Appia liep er langs. De slechte uitwatering der rivier vormde hier de beruchte moerassen aan de kust, paludes Minturnenses. Bij de stad was een bosch en grot, aan de nimf Marica gewijd. De wet strekte tot tijdelijke instelling eener mensa publica of staatsbank, onder beheer van triumviri mensarii. Zie onder Agrariae leges: Lex Sempronia agraria van C. Gracchus.

Op de boerderij was ook het ergastulum of de slavengevangenis, een groot vertrek, niet geheel onder, maar toch in den grond gebouwd, dat zijn licht ontving door getraliede vensteropeningen boven in den muur. Villa publica is de naam van het ambtslokaal der censoren op het Campus Martius.

De rechten, die het Rom. burgerrecht verleende, kunnen onderscheiden worden in iura privata en iura publica. Tot de iura privata behoorden vooral het conubium en het commercium; tot de iura publica in de eerste plaats het ius provocationis, het recht om zich van een vonnis der overheden op de volksvergadering te beroepen.

Het volgen van 'n vooruit bepaalde richting op wetenschappelyk, sociaal of politisch terrein, bewyst òf onbekwaamheid òf verraad, en dit laatste is immer het geval by 't voorstaan van byzondere belangen. De algemeene zaak res publica is in de hoogste maat integraal, en moet als zóódanig behandeld worden.

Auspicia privata kon ieder voor zich nemen; doch auspicia publica ten behoeve van den staat konden slechts genomen worden door magistratus populi Romani.

Zoo-iets zou thans niet kunnen gebeuren, omdat onze parlementen rekenschap van oorlogsverklaringen vragen, en ook bovendien niet dulden zouden dat de res publica beheerd werd door zulk soort van ministers. Doch zelfs deze onvolkomenheid in de ouwerwetsche manier van regeeren, werkte Scylla's al te gevoelig hart ten-kwade mee.

Hunne, later tot een bundel saamgevoegde levensbeschrijvingen van rom. keizers loopen van 117-285 na C. Zij beginnen met het leven van Hadrianus en eindigen met dat van Carinus. Scriptura, weidegeld, dat betaald werd bij het inschrijven van vee op de pascua publica, d. z. de weidegronden, die tot het romeinsche staatsdomein behoorden.