Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 24 mei 2025


Aan de oplossing van dit vraagstuk zal m.i. het drama moeten arbeiden, en dat moet voor den socialistischen kunstenaar de gang zijn die hij het liefst gaat: hij moet trachten het nieuwe drama als zoodanig te bereiken. In de "Grondslagen" heb ik op het laatst de naïve fout begaan, te zeggen dat ik daarheen wôu. Je moet eigenlijk nooit een program opstellen voor de buitenwereld.

Op het congres van Zwolle in 1892 had de Sociaal-Democratische Bond zijn program herzien en had er dezen zin bijgevoegd, dat de Bond zou voortgaan om met wettige of onwettige, vreedzame of gewelddadige middelen de vernietiging van de hedendaagsche sociale verhoudingen te zoeken. Door deze verklaring kwam men in botsing met de wet op het vereenigingsrecht.

Kuyper, die den betreurden leider opvolgde, aan het hoofd van een menigte talrijk genoeg, dat het alleen de zaak was haar achter een positief program onder tucht en orde te doen optrekken. Het moet ook gezegd worden, dat de onvermoeide werkzaamheid van Dr. Kuyper van niet geringe beteekenis geweest is, om dit resultaat te bereiken.

Zij hebben in de tusschenkomst der regeering toegestemd en uit het program der socialisten enkele hervormingen overgenomen, varieerend in getal en gewicht naar hunne genegenheid en geaardheid. Terzelfder tijd hebben zij hun onverschillige houding laten varen, om meer en meer tegen de kerkelijken op te trekken.

Na te hebben verklaard dat de Antirevolutionaire partij »den grondtoon van ons volkskarakter vertegenwoordigt, gelijk dat door Oranje geleid, onder invloed der hervorming, omstreeks 1572 zijn stempel ontving«, en dat zij dit »overeenkomstig den gewijzigden volkstoestand in een vorm die aan de behoefte van onzen tijd voldoet, wenscht te ontwikkelen«, spreekt het program plechtig uit, dat de »macht« niet opkomt uit den volkswil, noch uit de wet, maar dat zij eenig en alleen de bron van het souvereine gezag in God vindt.

In den aanhef sprak het program uit: volkomen gehoorzaamheid aan de groote Encyclieken van Pius IX en Leo XIII; onveranderlijke gehechtheid aan het Huis van Oranje-Nassau; en oprechte trouw aan de grondwet. Dan kwamen in de eerste rij de sociale kwesties. Zoo had het Dr. Schaepman gewild, om te bewijzen, dat de politiek van de Nederlandsche Roomsch-Katholieken vóór alles sociaal was.

Zij werkten een program van beginselen uit met een verklarend bijschrift, verkozen een voorloopig bestuur en noemden zich de Nationaal-historische Partij.

Schaepman streed er zonder ophouden voor wat hij geloofde overeenkomstig de waarheid en het waarachtig belang van zijn land te zijn, en, toen deze troebele periode voorbij was, hernam hij allengs zijn plaats aan het hoofd van de herstelde »Katholieke partij«. Dadelijk kwam hij terug op zijn doel om haar een program te geven. Het tijdstip was gunstig.

Het is hun program, dat tot grondslag gediend heeft van hunne regeeringsdaden en gelijk er in elk liberaal een godsdienstig drijven is, zoo is zij het ook, die den juisten toon aangeeft van het anticlericalisme voor de linkerzijde, gelijkend op de Fransche radicalen, die het clericale spook vertoonen om zich uit moeilijke omstandigheden te redden.

De heer Van Rappard was tevens bovenal het slachtoffer van de moeilijkheden, door de linker concentratie teweeggebracht. Bij de verkiezingen van 1905 was zij naar de stembus gegaan met de inschrijving van twee punten in haar program: besparing van militaire uitgaven en een volksleger.

Woord Van De Dag

vreugdelooze

Anderen Op Zoek