Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 24 mei 2025


En daar men geen goede moraal kan hebben zonder godsdienstigen grond, mag men besluiten, dat de godsdienst het innerlijke leven is van de staatkunde en dat verschil van grondstelling in den godsdienst noodzakelijk medebrengt verschil van program en gedragslijn in de staatkunde.

Wij hebben dan ook geen oogenblik tijd gehad om hospitalen of scholen of andere sociale inrichtingen te bezoeken, waarin wij belangstellen, want die stonden niet op zijn program; als ik eens een morgen of een dag wilde uitbreken, om op eigen gelegenheid naar zulke inrichtingen te gaan, dan was het steeds, dat wij, volgens hem, dien morgen of dien dag het merkwaardigste van de heele reis zouden gaan zien en dat ik dat dan verzuimen zou.

Nog minder waarschijnlijkheid toont het bedoeld ontwerp, wanneer wij het met het program dat Bilderdijk zelf in zijn voorrede van zijn plan geeft, vergelijken.

Het is al dadelijk opmerkelijk, hoezeer de uitgebreidheid van het program en de afwezigheid van bekrompen of sectarische ideeën die er in openbaar wordt, derwijze dat het bijna in zijn geheel door de Roomschen zou kunnen aangenomen zijn, een trouwe en vruchtbare medewerking vergemakkelijken moest; want het bepaalt er zich hoofdzakelijk toe, alles saamgenomen, boven alle discussie te stellen vaststaande zaken en beginselen, die in het belang van de gemeenschap geen schade mogen lijden.

Telkens vraagt men my 'n "program" van Regeeringsvorm, en sommigen meenen zekeren grond tot ontevredenheid te hebben, omdat ik, bittere opmerkingen makende, zoodanig program tot-nog-toe niet meedeelde. Eilieve, welk ander program is in toestanden als de onze mogelyk dan de wenk dien ik gaf in de laatste bladzyden van "Pruisen en Nederland?"

Alle partijen maakten er gebruik van en zooals ook de anderen, sprak de Liberale Unie de begeerte uit een program te hebben, dat haar de gunst der kiezers bezorgde. Maar welk zou dat zijn? Dat was de knoop van de kwestie. Zou het zich eensluidend verklaren met de liberale traditie en zich op het standpunt stellen van zoo min mogelijke staatstusschenkomst?

Dan, wanneer de conservatieve fractie van eene partij of een verbond feitelijk de algemeene actie tot volledige onmacht terugleidt, dan alleen zou het verstandig kunnen zijn het terrein der beginselen te verlaten om een ander minder-sterke positie, steeds van lageren rang, aangewezen door de omstandigheden, op te zoeken, omdat op het program, dat men met de hulp van meer of minder geschikte bouwstoffen zou kunnen opstellen, altijd de ziel er aan zou ontbreken, die de eenheid en het leven aan er geeft.

Koken staat ook op 't program. Dat doen wij na de rijsttafel. Komt u beiden maar zelf over, om u hier te verpoozen van dat drukke Batavia. Toe, doet u 't eens? Wij zullen u opwekken.

Het toeval wilde, dat juist in het nummer dat in mijne handen kwam het program van de partij of de vereeniging, waarvan "het Tijdschrift" het orgaan moet zijn, ontwikkeld werd en dat ik daarin las, dat het doel kort en bondig daarop neerkomt: "Indië voor de Indiërs". Natuurlijk dacht ik, dus dan toch ook bij ons, evenals in Britsch-Indië, eene beweging tegen de overheersching der Europeanen, dus ook hier een begin van opstand, of ten minste eene poging om zich van den Nederlandschen invloed en Nederlandsche macht te bevrijden.

Het centrale comité werd samengesteld uit 9 leden, en in 9 artikelen werd hunne leer in verkorten vorm vastgesteld. In het program was de invloed merkbaar van de mindere beteekenis, die door de predikanten aan de Heilige Schrift werd toegekend voor het staatkundig leven.

Woord Van De Dag

vreugdelooze

Anderen Op Zoek